برنامه‌ریزی شهرهای هوشمند با تأکید بر رویکرد سناریونویسی مطالعۀ موردی: شهر ارومیه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران

2 دانشیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه پیام نور تهران، تهران ،ایران

3 استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران

چکیده

در ﻋﺼﺮ ﺣﺎﺿﺮ روﻧﺪ رو ﺑﻪ رﺷﺪ ﺟﻤﻌﯿﺖ و در ﭘﯽ آن اﻓﺰاﯾﺶ و ﺗﻨﻮع ﻣﺸﮑﻼت ﺷﻬﺮی در ﺟﻨﺒﻪﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ از یک سو و دگرگونی های حاصل از پیشرفت علم و صنعت و طرح نیازهای جدید سازمانی و اجتماعی از سوی دیگر، ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺟﺪﯾﺪ و ﮐﺎرایی می باشد. یکی از مفاهیم جدید جهت مقابله با چالش های کنونی شهرها در عرصه برنامه‌ریزی شهری، توسعه شهر هوشمند است. در این راستا، هدف پژوهش حاضر برنامه‌ریزی شهر هوشمند ارومیه با تاکید بر رویکرد سناریونویسی می‌باشد. روش پژوهش مبتنی بر رویکرد آینده‌پژوهی است و از تکنیک‌هایی مانند روش دلفی، ﺗﺤﻠﯿﻞ اﺛﺮات ﻣﺘﻘﺎﻃﻊ ، نرم‌افزار میک مک ، نرم‌افزار سناریوویزارد جهت تحلیل یافته‌ها بهره گرفته شده است. نتایج نشان می‌دهد که 12 عامل کلیدی در هوشمندسازی شهر ارومیه نقش اساسی دارند که 36 وضعیت محتمل در آینده برای آن‌ها در نظر گرفته شد. سپس با اخذ نظرات کارشناسان و براساس تحلیل‌های نرم‌افزار سناریو ویزارد، 7 سناریو قوی استخراج گردید. نتایج به‌دست‌آمده حاکی از این می‌باشد که؛ 61/22 درصد از این سناریوها مطلوب هستند و 04/19 درصد از سناریوهای 7 گانه، حالت‌های بحرانی را نشان می‌دهند، احتمال تحقق شرایط ایستا هم حدود 33/58 درصد می‌باشد که این امر نشان می‌دهد که در هوشمندسازی شهر ارومیه احتمال وقوع شرایط ایستا بیشتر از دو حالت مطلوب و بحرانی می‌باشد. با توجه به شرایط حاکم بر شهر ارومیه، ادامه وضعیت فعلی (شرایط ایستا) در واقع نوعی بحران در هوشمند‌سازی این شهر می باشد. درنهایت براساس شرایط سناریوها و وضعیت عوامل کلیدی در تابلوی سناریوها راهکارهای هوشمندسازی شهر ارومیه ارائه گردید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Smart city planning with emphasis on screenwriting approach (Case study: Urmia city)

نویسندگان [English]

  • Elham Shokry Ghafarby 1
  • Alireza Soleimani 2
  • Bakhtyar Ezatpanah 3
1 PH.D Student of Geography and Urban planning, Marand Branch, Islamic Azad University, Marand, Iran
2 Associate Professor of Geography and Urban planning Department, Payam Noor university, Tehran, Iran
3 Assistant Professor of Department of Geography and urban planning, Marand branch, Islamic azad university, Marand,Iran
چکیده [English]

One of the new concepts to deal with the current challenges of cities in the field of urban planning is the development of smart cities. In this regard, the aim of the present study is to Urmia smart city planning with emphasis on the scenario writing approach. The research method is based on a future-research approach and techniques such as Delphi method, Cross Impact Analysis, Mick Mac software and Scenario Wizard software have been used to analyze the findings. The results show that 12 key factors play a key role in smartening the city of Urmia, for which 36 possible future situations were considered. Then, based on the opinions of experts and based on software analysis of the Wizard scenario, 7 strong scenarios were extracted. The results show that; 22.61% of these scenarios are favorable and 19.04% of the 7 scenarios show critical states. The probability of realization the static conditions is about 58.33%, which shows that in smartening the city of Urmia, the probability of static conditions is more than the two desired and critical states. Considering the current situation in Urmia, the continuation of the current situation (static conditions) is in fact a kind of crisis in the smartening of this city. Finally, based on the conditions of the scenarios and the situation of the key factors in the scenario panel, the solutions for smartening the city of Urmia were presented.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Smart City
  • Cross Impact Analysis
  • Mick Mac
  • Scenario Wizard
  • Urmia city

مراجع

آفتاب، احمد؛ علیرضا سلیمانی؛ محمد فری (1397). ارزیابی آسیب‌پذیری زیرساخت‌های شهری ارومیه با رویکرد پدافند غیرعامل، فصلنامۀ پدافند غیرعامل. دوره 9. شماره 4 . صفحات 31-17. https://pd.ihu.ac.ir/article_204445.html
پوراحمد، احمد؛ کرامت‌الله زیاری؛ حسین حاتمی‌نژاد؛ شهرام پارسا پشاه‌‌آبادی (1397). تبیین مفهوم و ویژگی‌های شهر هوشمند، باغ نظر، دوره 15. شماره 58. صفحات 26-5. http://www.bagh-sj.com/article_59572.html
تقیلو، علی‌اکبر؛ ناصر سلطانی؛ احمد آفتاب (1395). پیشران‌های توسعۀ روستاهای ایران. برنامه‌ریزی و آمایش فضا، دوره ۲۰.  شماره ۴. صفحات 28-1. https://hsmsp.modares.ac.ir/article-21-5316-fa.html
حافظی‌‌فر، مریم؛ فرح‌ حبیب؛ حسین ذبیحی (1398). تحلیل تفسیری ساختاری معیارها و شاخص‌های پایداری اجتماعی در محلات شهری نمونۀ موردی: محلات شهر اردبیل. فصلنامۀ جغرافیا و توسعه. دوره  17. شماره 57. صفحات 48-31. https://gdij.usb.ac.ir/article_5003.html
حسینی، سید هادی (1396). شهر فشرده و توسعۀ پـایدار شهری شهر سبزوار، نشریۀ تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی. دوره ۱۷. شماره ۴۵. صفحات 116-93. https://jgs.khu.ac.ir/article-1-2801-fa.html
عنابستانی، علی‌اکبر؛ رقیه کلاته‌میمری (1399). تحلیل فضایی شاخص‌های مؤثر در شکل‌گیری توسعۀ هوشمند روستایی مطالعۀ موردی: شهرستان جوین، فصلنامۀ جغرافیا و توسعه. دوره 18. شماره 60. صفحات 20-1.  https://gdij.usb.ac.ir/article_5638.html
کارگراصل‌زنوزی، قربانعلی؛ بختیار عزت‌پناه؛ رضا ولیزاده (1399). شناسایی و تحلیلی بر پیشران‌های مؤثر در توسعه آینده صنعت گردشگری تجاری با رهیافت آینده‌پژوهی (نمونه موردی: شهر جلفا، فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی، دوره 12. شماره 2.  صفحات 173-153.  http://geography.journals.iau-garmsar.ac.ir/article_672303.html
کاوسی، الهه؛ جمال محمدی (1400). تحرک و جابه‌جایی هوشمند و پایداری اجتماعی: ارزیابی روابط متقابل (مطالعۀ موردی: شهر شیراز)، نشریۀ تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی. دوره ۲۱ . شماره ۶۱. صفحات ۲۷۹-۲۹۴. https://jgs.khu.ac.ir/article-1-3532-fa.html
میرغلامی، مرتضی؛ مهسا شکرانی‌دیزج؛ امین صدیق‌‌فر؛ سیده مریم موسویلن (1394). بررسی میزان امنیت مجتمع‌‌های محصور با استفاده از روش تعیین ضریب مکانی و کانون‌‌های جرم‌‌خیز (مطالعۀ موردی: شهر ارومیه)، فصلنامۀ مطالعات شهری. دوره 4. شماره 16. صفحات 66- 55. https://urbstudies.uok.ac.ir/article_15447.html?lang=fa
Aftab, A., Houshmand, A., Piri, F. (2019). Assessing the Vulnerability of Urumia City Using Passive Defense Approach. Geography and Urban Space Development, Vol. 5, No. 2, PP. 61-79. [In Persian] https://pd.ihu.ac.ir/article_204445.html
Alvarez, F et al. (2009). The Future Internet. Springer Heidelberg Dordrecht London New York.  DOI:10.1007/978-3-642-30241-1
Amer, M., Daim, T. U., & Jetter, A. (2013). A review of scenario planning. Futures, Vol 46, PP. 23-40.  https://doi.org/10.1016/j.futures.2012.10.003
Angelidou, M (2015). Smart cities: A conjuncture of four forces. Cities, Vol.47, PP.95-106.  https://doi.org/10.1016/j.cities.2015.05.004
Anabestani, A., Kalateh Mimari, R. (2020). Spatial Analysis of Indicators Effective in the Formation of Rural Smart Development (Case Study: Jovein County). Geography And Development Iranian Journal, Vol 18, No.60, PP 1-20. [In Persian] https://gdij.usb.ac.ir/article_5638.html
Anthopoulos, L., and Fitsilis, P., 2010, From Online to Ubiquitous Cities: The Technical Transformation of Virtual Communities, International Conference on E-Democracy, PP. 360-372. Springer Berlin Heidelberg. https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-3-642-11631-5_33
Arulmurugan, V. S., & Vijayan, S. (2013). Quality of Experienced based Approach for Power Scheduling in Smart Grids. Life Science Journal, Vol 10. No. 2, PP.1724-1728. https://www.researchgate.net/publication/289039671_Quality_of_experienced_based_approach_for_power_scheduling_in_smart_grids
Batty, M., Axhausen, K. W., Giannotti, F., Pozdnoukhov, A., Bazzani, A., Wachowicz, M., et al. (2012). Smart cities of the future.European Physical Journal Special Topics, Vol 214, PP.481-518. https://rdcu.be/cNqwF
Ferraro, S. (2013). Smart Cities, Analysis of a Strategic Plan. (Master thesis).  https://amslaurea.unibo.it/5420/1/Ferraro_Saverio_tesi.pdf
Gordon, T. J. (1994), Cross- Impact Method, AC/UNU Millennium Project, Futures Research Methodology, Greenwood Press. https://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.202.7337&rep=rep1&type=pdf
Grubler, A. (2012). Urban Energy Systems. In G. W. Team, Global Energy Assessment (GEA) Toward a Sustainable Future (PP. 1307-1400), Cambridge University Press. http://www.globalenergyassessment.org
hafezi far, M., Habib, F., zabihi, H. (2019). Nterpretive- Structural Analysis of Criteria and Indices of Social Sustainability in Urban Neighborhoods (Case Study: Neighborhoods of ARDABIL City). Geography And Development Iranian Journal, Vol 17, No. 57, PP.31-48. [In Persian] https://gdij.usb.ac.ir/article_5003.html
Hancke, G. P., & Hancke Jr, G. P. (2012). The role of advanced sensing in smart cities. Sensors, Vol 13, No. 1, PP.393-425. https://doi.org/10.3390/s130100393
Hans, S., & Margit , S. (2014). Smart Governance: A Roadmap for Research and Practice. In iConference 2014 Proceedings, PP.163-176). doi:10.9776/14060 http://hdl.handle.net/2142/47408
Harrison, C. et al., 2010, Foundations for Smarter Cities. IBM Journal of Research and Development, Vol. 54, No. 4, PP.1-16. https://dl.acm.org/doi/10.1147/JRD.2010.2048257
Hollands, R. G (2008)."Will the real smart city please stand up, Jornaul of City, Vol.   12 , No. 3, PP.303-320.  https://doi.org/10.1080/13604810802479126
Hosseini, Seyed Hadi (2017). Compact city and sustainable urban development of Sabzevar city, Journal of Applied Research in Geographical Sciences. Vol.  17, No. 45, PP.93-116. [In Persian] https://jgs.khu.ac.ir/article-1-2801-fa.html
Hui, S. C. (2001). Low energy building design in high density urban cities, Renewable Energy, PP.624-640. https://doi.org/10.1016/S0960-1481(01)00049-0
Ishida, T. (2017). Digital city, smart city and beyond. In The Proceedings of the 26th World Wide Web International Conference (WWW17), Perth, Australia. https://doi.org/10.1145/3041021.3054710
Jones, G. and C. Hill (2013). Strategic Management Theory: An Integrated Approach, Mason, Ohio South-Western, Cangage Learning
Giffinger, R., Fertner, C., Kramar, H., Kalasek, R., Pichler-Milanovi, N., & Meijers, E. (2007). Smart Cities: Ranking of European Medium-Sized Cities. Vienna, Austria: Centre of Regional Science (SRF), Vienna University of Technology. https://www.researchgate.net/publication/313716484_City-ranking_of_European_medium-sized_cities
Godet, M., (2006). creating futures: Scenario planning as a strategic management tool. Washington, DC: Economica. https://www.amazon.com/Creating-Futures-Scenario-Strategic-Management/dp/2717852441
Kargar asl Zanozi, G A., Ezzatpanah, B., Valizadeh, R. (2020). Identification and analysis of effective drivers in the future development of commercial tourism industry with a futures research approach (Case study: Julfa city). Journal of New Attitudes in Human Geography, Vol. 12, No. 2, PP.153-173. [In Persian] http://geography.journals.iau-garmsar.ac.ir/article_672303.html
Kim, S., Song, S. M., & Yoon, Y. I. (2011). Smart learning services based on smart cloud computing.Sensors, Vol. 11, No 8, PP.7835-7850. https://doi.org/10.3390/s110807835
Karadag, t. (2013). An Evaluation of the Smart City Approach. (Master thesis). Middle East Technical University. http://etd.lib.metu.edu.tr/upload/12615687/index.pdf
Kavoosi E, Mohammadi J. Smart Urban Mobility and Social Sustainability (2021). Exploring the relationship(Case Study:Shiraz City). researches in Geographical Sciences. 2021;Vol.  21.No. 61, PP.279-294. [In Persian] https://jgs.khu.ac.ir/article-1-3532-fa.html
Lombardi, P., Giordano, S., Farouh, H. & Yousef, W. (2012). Modelling the smart city performance. Innovation: The European Journal of Social Science Research, Vol.  25, No. 2, PP.137-149. https://doi.org/10.1080/13511610.2012.660325
Malekzadeh, N., Bazzazzadeh, M., Rafieiyan, M. (2017). Identification and Analysis of the Effective Key Factors on Urban Development Using Foresight Approach A Case Study of Karaj Metropolitan Area. Geography and Urban Space Development, Vol. 3, No. 2, PP 35-52.  10.22067/GUSD.V3I2.49479
Mancilla-Amaya, L., Sanin, C., & Szczerbicki, E. (2010). Smart knowledge-sharing platform for edecisional community. Cybernetics and Systems: An International Journal, Vol. 1, No. 41, PP.17-30. https://doi.org/10.1080/01969720903408730
Martelli, A. (2014). Models of Scenario Building and Planning: Facing Uncertainty and Complexity.Springer https://link.springer.com/book/10.1057/9781137293503
Mirgholami, Morteza; Shokrani Dizaj, Mahsa; Sediqfar, Amin; Mousavian, Seyedeh Maryam (2015).Evaluating security in gated communities of Urmia city, Using Location Quotients and hotspots methods. Motaleate Shahri, Vol.  4, No. 16, PP.55-66. [In Persian] https://urbstudies.uok.ac.ir/article_15447.html?lang=fa
Monzón, Andrés. (2015), Smart Cities Concept and Challenges: Bases for the Assessment of Smart City Projects. SMARTGREENS 2015 - 4th International Conference on Smart Cities and Green ICT Systems, Proceedings. Vol. 579. PP.17-31. 10.1007/978-3-319-27753-0_2. https://ieeexplore.ieee.org/abstract/document/7297938
Pourahmad, A., Ziari, K., Hataminejad, H., Parsa, S. (2018). Explanation of Concept and Features of a Smart City. The Monthly Scientific Journal of Bagh-e Nazar, Vol. 15, No. 58, PP.5-26. [In Persian] http://www.bagh-sj.com/article_59572.html
Slaughter, R. A. (2002). Futures studies as a civilizational catalyst. Futures, Vol. 34, No. 3-4, PP. 349-363. https://www.taylorfrancis.com/chapters/mono/10.4324/9780203465158-32/futures-studies-civilizational-catalyst-richard-slaughter
Taghilo A A, Soltani N, Aftab A. Propellants of rural development in Iran. MJSP. 2016, Vol.  20 , No. 4, PP.1-28. [In Persian] https://hsmsp.modares.ac.ir/article-21-5316-fa.html
Zali. N., Mansori, S. (2015). Analysis of Key Factors Affecting the Development of Sustainable Transport in the 1404 Horizon of Tehran Metropolis (structural analysis method). MJSP. Vol. 19, No. 2, PP. 1-32. URL: http://hsmsp.modares.ac.ir/article-21-8161-fa.html
 
 

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 24 اردیبهشت 1401
  • تاریخ پذیرش: 24 اردیبهشت 1401
  • تاریخ اولین انتشار: 24 اردیبهشت 1401

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار