تحلیل تفسیری ساختاری معیارها و شاخص‌های پایداری اجتماعی در محلات شهری نمونۀ موردی: محلات شهر اردبیل

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دورۀ دکتری، گروه شهرسازی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 استاد گروه شهرسازی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

3 دانشیار گروه شهرسازی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

با توجه به تغییر در نگرش‌های رشد و توسعه، پایداری اجتماعی به‌عنوان یکی از ابعاد سه‌گانه توسعه پایدار در سال‌های اخیر مورد توجه ویژه قرار گرفته است که با توجه به دیدگاه‌های مختلف و متناقض نظیر توجه به شاخص‌های نرم یا سخت، توجه به پایداری اجتماعی به‌عنوان جزئی از توسعه پایدار یا زمینه‌ای برای توسعه پایدار و در نظرگیری پایداری اجتماعی به‌عنوان یک فرایند یا محصول، معیارها و متغیرهای متفاوتی جهت سنجش آن در محلات شهری ارائه شده است که دارای روابط مختلف علی- معلولی و مستقیم و غیرمستقیم هستند. براین اساس هدف این پژوهش سطح‌بندی شاخص‌های مؤثر بر توسعه پایدار اجتماعی و کشف روابط علی- معلولی بین آن‌ها می‌باشد. به‌منظور کشف روابط علی- معلولی و سطح‌بندی معیارها و شاخص‌ها از روش تحلیل تفسیری- ساختاری (ISM) استفاده شده است. به‌منظور تهیه داده‌های ورودی مدل یک ماتریس 47*47 در اختیار 17 کارشناس مسائل شهری قرار داده شد و روابط دودویی بین متغیرها سنجیده شد. نتایج مدل حاکی از آن است که شاخص‌های پایداری اجتماعی در 16 سطح قابل طبقه‌بندی هستند که شاخص‌های سیاسی و نهادی در پایین‌ترین سطح (بنیادی)، شاخص‌های عدالت اجتماعی و فضایی در سطح بعدی (میانی یا پیوندی) و شاخص‌های مرتبط با رفاه و حس خوشبختی در بالاترین سطح (محصول فرایند پایداری اجتماعی) قرار دارند. با توجه به تحلیل تفسیری- ساختاری می‌توان گفت که باید دیدگاه‌ها به پایداری اجتماعی از یک محصول و فراورده به یک فرایند سیستمی که در ارتباط با شاخص‌های اقتصادی، نهادی و کالبدی می‌باشد، تغییر یابد و در یک فرایند یکپارچه به محصول نهایی پایداری اجتماعی یعنی رفاه بالاتر و حس خوشبختی بیشتر دست یافت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

nterpretive- Structural Analysis of Criteria and Indices of Social Sustainability in Urban Neighborhoods (Case Study: Neighborhoods of ARDABIL City)

نویسندگان [English]

  • maryam hafezi far 1
  • Farah Habib 2
  • hossein zabihi 3
3 Department of Urbanism, Faculty of Civil Engineering, Architecture and Art, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

According to the changes of growth and development approaches, social sustainability has been considered as one of the branches of sustainable development in recent years. Since there are different and conflicting ideas such as soft or hard indicators, social sustainability as a product or process and social sustainability as a part of sustainable development or social sustainability as a Precondition to it, different variables have been proposed to evaluate social sustainability in urban communities. These variables have cause-effect and direct- indirect relations. Therefore, the purpose of this research is to determine the level of each variable and discover their cause- effect relations. To determine the level of each variable and discover their cause- effect relations, interpretative structural modeling approach has been used. In order to provide input data a 47*47 matrix was given to seventeen urban planning experts and the binary relations between variables was evaluated. Results show that social sustainability indicators can be classified into sixteen levels. The indicators were classified as following: Political and organizing indicators as fundamental level (the lowest level), social and special justice indicators as connective level (middle level) and indicators related to social welfare as product of social sustainability process (the highest level).According to ISM the dominant approaches of social sustainability should change from product base to process base. This approach can connect social variables to economical, physical and organizational indicators and in an integrated process result in social welfare

کلیدواژه‌ها [English]

  • social sustainability
  • interpretative structural model
  • sustainability in urban Neighborhoods

مراجع

-  آذر، عادل؛ کریم بیات (1387). طراحی مدل فرایندمحوری کسب‌وکار با رویکرد مدل‌سازی ساختاری تفسیری (ISM)، نشریۀ مدیریت فناوری اطلاعات. دورۀ 1. شمارۀ 1. صفحات 18-3.
-    باقری‌‌نژاد، زهرا؛ رضا برادران‌‌کاظم‌زاده؛ روح‌انگیز اسدی (1391). شناسایی و اولویت‌بندی فاکتورهای کلیدی موفقیت در لجستیک معکوس صنعت خودرو با استفاده از رویکردمدل‌سازی ساختاری تفسیری (ISM)، پژوهش‌های مدیریت در ایران. دورۀ‌ 17. شمارۀ 1. صفحات 40-21.
-    فرهودی، رحمت‌‌الله؛ محمدتقی رهنمایی؛ ایرج تیموری (1390). سنجش توسعۀ پایدار محله‌‌های شهری با استفاده از منطق فازی و سیستم اطلاعات جغرافیایی (نمونۀ موردی: منطقۀ 17 شهرداری تهران)، پژوهش‌‌های جغرافیای انسانی. دورۀ 43. شمارۀ 77.صفحات 110-89.
-     Agarwal, A., Shankar, R., and Tiwari, M.K (2007). Modeling agility of supply chain. Industrial Marketing Management, Vol. 36, Issue. 4, PP. 443-457.
-     Barton, H., Grant, M and Guise, R., (2003). Shaping Neighborhoods: A Guide for Health, Sustainability and Vitality. Spon Press. London.
-     Bramley, G.,Dempsey, N. and Power, S., Brown, S (2006). What is Social Sustainability and HowDo our Existing Urban Forms Perform in Nurturing It?. Paper Presented at the "Sustainable Communities and Green Future" Conference. Barlett School of Planning. University College London. London.
-     Bramley, G. and Power, S. (2009). Urban form and social sustainability: the role ofDensity and housing type. Journal of Environment and Planning B: Planning andDesign, Vol. 36, Issue. 1, PP. 30-48
http://dx.doi.org/ 10.1068/b33129.
-     Colantonio, A (2008a). Traditional and Emerging Prospects in Social Sustainability, Measuring Social Sustainability: Best Practice from Urban Renewal in the EU 2008/02: EIBURS Working Paper Series.
 
-     Colantonio, A (2008b). Urban Social Sustainability: North–South Perspectives. Presentation to UN-Habitat 4th World Urban Forum.3-6 November 2008, Nanjing, China, www.brookes.ac.uk/schools/be/oisd/news/resources/UN_Habitat_seminar_2008.pdf, accessed 1 July 2009
-     Colantonio, A. (2013). Social Sustainability: a Review and Critique of Traditional Versus Emerging Themes and Assessment Methods. This version available at: http://eprints.lse.ac.uk/35867/ Available in LSE Research Online: May 2013. Originally published in Horner, M., Price, A., Bebbington, J. and Emmanuel, R., (eds.) SUE-Mot Conference 2009: Second International Conference on Whole Life Urban Sustainability and its Assessment: conference proceedings. Loughborough: Loughborough University, 2009, pp. 865-885.
-     Colantonio, A. andDixon, T. (2011). Urban Regeneration and Social Sustainability: Best Practice from European Cities. New York and Oxford: Wiley- Blackwell.
-     Dempsey, N., Bramley, G., Power, S., and Brown, C, (2009). The SocialDimension of Sustainable Development: Defining Urban Social Sustainability. SustainableDevelopment ,Vol. 19, Issue. 5, PP.289-300
-     Dempsey, N., Brown, C. and Bramley, G. (2012). The key to sustainable urbanDevelopment in UK cities? The influence ofDensity on social sustainability. Journal of Progress in Planning, Vol. 77, Issue. 3, PP. 89-141).
-     DTER (2001). ByDesign: UrbanDesign in the Planning System: Towards Better Practice. London: Thomas Telford.
-     Feng, L., Xusheng, L., Dan, H., Rusong, W., Wenrui, Y., Dong, L. and Dan Z. (2009). Measurement indicators and an evaluation approach for assessing urban sustainable Development: A case study for China’s Jining City. Journal of Landscape and Urban Planning , Vol. 90, Issues. 3-4, PP.134-142
-     Forrest, R. and Kearns, A. (2001) . Social cohesion, social capital and the neighbourhood. Journal of Urban Studies ,Vol. 38, Issue. 12, PP. 2125-2143.
 
-     Glasson,J&Graham,W(2009).Urban Regeneration and Impact Assessment for Social Sustainability. Journal of Impact Assessment and Project Appraisal,Vol. 27, Issue. 4, PP. 283-292.
-     Huang J, Tzeng, G & Ong C (2005). Multidimensional Data in multidimensional scaling using the analytic network process. Journal of Pattern Recognition Letters, Vol. 26, Issue. 6, PP. 755-767.
-     Jarvis, H., Pratt, A., and P, Cheng, C., Wu (2013). The Secret Life of Cities: Social Reproduction of Everyday Life. Routledge: Taylor & francis Group. London and New York.
-     Karuppannan, S. and Sivam, A (2011). Social Sustainability and NeighbourhoodDesign: An Investigation of Resident's Satisfaction inDehli. Local Environment: The International Journal of - Justic and Sustainability,Vol. 16, Issue. 9, PP.849-870 Available‌‌ at:
http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/13549839.2011.607159.
-     Koning, J (2001). Social Sustainability in a Globalizing World:Context,Theory&Methodology Explored. Presented in:UNESCO/MOST Meeting. Hague.Netherlands.
-     Karuppannan, S and Sivam, A (2011). Social Sustainability and NeighbourhoodDesign: An Investigation of Resident's Satisfaction inDehli. Local Environment: The International Journal of Justic and Sustainability ,Vol. 16(9), PP. 849 870). Available at:
-     http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/13549839.2011.607159 [Accessed February 19, 2012]
-     Kunz, J (2006). Social Sustainability and Community Involvement in Urban Planning. Tampere, Finland: University of Tampere.
-     Maclaren, V. (1996). Urban Sustainability Reporting. Journal of the American Planning Association ,Vol. 62, Issue. 2, PP. 184-202).
-     Mak, M. and Peacock, C. J. (2011). Social Sustainability: A Comparison of Case Studies in UK, USA and Australia. Poster presented at 17th Pacific Rim Real Estate Society Conference, Gold Coast.
 
-     Manzi, T., Allen J., Lucas, K and Jones, T. (2010) Social Sustainability in Urban Areas:Communities, Connectivity and the Urban Fabric. Earth scan Publications: London.
-     McKenzie, S (2004). Social Sustainability: Towards SomeDefinitions. Hawke Research Institute, Working Paper Series No. 27, University of South Australia, Magill. South Australia.
-     Murphy, K. (2012). The Social Pillar of SustainableDevelopment: A Literature Review and Framework for Policy Analysis. Journal of Sustainability: Science, Practice and Policy ,Vol. 8, Issue. 1. PP. 15-29
-     Pacione, M. (2009). Urban Geography A Global Perspective. Third edition published in the Taylor and Francis. London and New York.
-     Raco,M(2007).Securing Sustainable Communities. European Urban and Regional Studies. London: Sage.
-     Vallance, S., Harvey, C.P. andDixon, E (2011) . What is social sustainability? A clarification of concepts. Journal of Geoforum, Vol. 42, Issue. 3, PP. 342- 348
-     VanDe Kerk, Geurt and Manuel, Arthur. R. (2008). A Comprehensive index for a Sustainable Society: The SSI- the Sustainable Society Index. Journal of Ecological Economics ,Vol. 66, Issues .2-3. PP. 228-242.
-     Vouvaki,D. and Xepapadeas, A., (2008). Changes in Social Welfare and Sustainability: Theorical Issues&Empirical Evidence. Journal of Ecological Economics,Vol.67,Issue.3,PP.473- 484.
-     Weingaertner, C & Moberg, A. (2011). Exploring Social Sustainability: Learning from Perspectives on UrbanDevelopment and Companies and Products. Journal of SustainableDevelopment , Vol. 22, Issue. 2. PP. 73-144.
-     Williams,K. Burton, E., and Jenks, M (2000). Achieving Sustainable Urban Form: An Introduction. London: E and FN Spon
-     -Woodcraft, S. (2012). Social Sustainability and New Communities: Moving from Concept to Practice in the UK. ASIA Pacific International Conference on Environment-Behaviour Studies. Procedia- Social and Behavioral Science, Vol, 68, PP. 29-42.
 
 

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 21 شهریور 1397
  • تاریخ بازنگری: 12 آذر 1397
  • تاریخ پذیرش: 24 دی 1397

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار