اولویّت‌بندی نواحی کنترل فرسایش خاک با استفاده از تکنیک¬های ارزیابی چندمعیاره و GIS

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه علوم کشاورزی ساری

2 دانشگاه علوم کشاورذی ساری

چکیده

اولویّت­بندی، در اجرای پروژه­های منابع طبیعی امر بسیار مهم و ضروری می­باشد و به تصمیم­گیران اجازه خواهد داد تا مناسب­ترین استراتژی­های مدیریتی و پایدار را در درازمدت  اجرا نمایند. وضعیت کنونی فرسایش با یک شاخص نسبی نمی­تواند بطور دقیق اولویّت نواحی جهت کنترل فرسایش خاک را شناسایی نماید. هدف از این تحقیق شناسایی اولویّت­های حفاظت با استفاده از یک روش ارزیابی چندمعیاره در حوضه‌ی آبخیز وازرود مازندران می­باشد. روند تغییرات خطر فرسایش نشان­دهنده‌ی مناطقی است که خطر فرسایش در آن­ها در حال ازدیاد بوده و همچنین به عنوان یکی از معیارهای شناسایی اولویّت­ها می­باشد. پهنه­بندی خطر فرسایش در قالب معادله تلفات خاک اصلاح شده جهانی (RUSLE)در سال­های 2000 و 2010 انجام گرفت و به شش ناحیه‌ی خطر خیلی کم، کم، متوسط، شدید، خیلی شدید و فوق­العاده شدید تقسیم گردید. روند تغییرات فرسایش خاک با مقایسه نتایج خطر فرسایش بین 2000 و 2010 و ارزیابی­های چند معیاره محقق گردید. دو سطح با بالاترین اولویّت، مناطق با درجه فرسایش­ شدید و یا افزایش قابل توجه در فرسایش که در این 10 سال اخیر به وقوع پیوسته را شامل می­شود (32/1588 هکتار و 31/11% از کل منطقه مورد مطالعه) و به عنوان مناطق کنترل فرسایش خاک و اختصاص استراتژی­های مدیریتی مناسب در آن پیشنهاد می­گردد. دو سطح میانی مناطق با وضعیت فرسایشی پایدار در طول زمان یا تغییرات جزیی را شامل می­شوند و به اقدامات کنترلی کمتری نیازمندند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Prioritization of the Areas for Controlling the Soil Erosion Using MCE & GIS Techniques Case: Vazroud Watershed, Mazandaran

نویسندگان [English]

  • galal zandei 1
  • kareim solimanei 2
  • mahmood habibnegad 1
1
2
چکیده [English]

Prioritization is an important consideration for planning of natural resources management, and allowing decision makers to implement management strategies that are more sustainable in the long-term. However, only the current erosion status or a relative index cannot exactly identify priority area for conservation. The objective of this research is to identify conservation priorities by a specific multi-criteria evaluation method in Vazroud watershed, Mazandaran Province. The changes trend of erosion risk indicate the regions  with increasing erosion risk and are also is selected  as one of the evaluation criteria to identify the priorities. Zoning the Soil erosion risk obtained for both 2000 and 2010 images based on Revised Universal Soil Loss Equation (RUSLE) and divided into six classes: slight, light, moderate, sever, very sever and extremely sever.
 Trend of erosion risk were obtained by comparing the results of erosion risk between 2000 and 2010 and Multi-criteria evaluation method. Two levels with the highest priority include the regions with severe erosion or a substantial recent increase in erosion risk (1588.32 ha, or 11.31% of the total of study area), and recommended as erosion control regions with appropriate conservation strategies. The middle two levels cover the regions with stable erosion status or slight change, required only minor controls.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Soil erosion
  • Conservation priorities
  • Erosion changing trends
  • RS
  • GIS
  • Vazroud watershed