بررسی تفاوت ژئودایورسیتی و ژئومورفودایورسیتی منطقۀ ساحلی دریای عمان و زون مکران از دماغۀ جاسک تا خلیج گواتر

سیستانی بدوئی, مسعود; فتوحی, صمد; نگارش, حسین; رامشت, محمد حسین; روستایی, مه آسا

doi:10.22111/j10.22111.2021.6169

بررسی تفاوت ژئودایورسیتی و ژئومورفودایورسیتی منطقۀ ساحلی دریای عمان و زون مکران از دماغۀ جاسک تا خلیج گواتر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی، دانشکدۀ جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

² دانشیار ژئومورفولوژی، دانشکدۀ جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

³ استاد ژئومورفولوژی، دانشکدۀ جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

⁴ استاد ژئومورفولوژی، گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه‌ریزی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

⁵ استادیار ژئوفیزیک-زلزله‌شناسی، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی، تهران، ایران

10.22111/j10.22111.2021.6169

چکیده

مدیریت منطقه ساحلی دریای عمان و زون مکران به عنوان پهنه وسیعی از خاک ایران که پتانسیل توسعه فراوانی دارد، امری اجتناب ناپذیر است. از مهم‌ترین زمینه‌های پیشرفت در این منطقه، تقویت بنیادین صنعت گردشگری بوده که علاوه بررونق اقتصادی و امنیت و اشتغالزایی، می‌تواند بخش قابل توجهی از درآمد را به خود اختصاص داده و سود زیادی را برای مردم و دیگر نهادها به ارمغان آورد. یکی از توان‌های موثر و بالقوه در این زمینه، تنوع زمین‌شناختی یا ژئودایورسیتی و مهمتر از آن تنوع ژئومورفولوژیکی یا ژئومورفودایورسیتی می‌باشد که به عنوان پایه‌های اصلی گردشگری در منطقه مورد تاکید بوده که نسبت به تحلیل، ارزیابی و اولویت بخشی به این دو عامل اقدام شده است. محدوده مورد مطالعه در استان‌های هرمزگان و سیستان و بلوچستان و کرمان واقع بوده که از ساحل جاسک تا گواتر و گستره آن در خشکی با فاصله تقریبی صد و بیست کیلومتری از خط ساحلی تا ارتفاعات اصلی زون مکران ادامه یافته است. در تحقیق حاضر با استفاده از روش‌های کمی، آماری و سنجش از دور، نقش عوامل زمین‌شناسی و تکتونیک فعال، اقلیم و مجاورت با دریا به عنوان پارامترهای اصلی در شکل‌گیری و گسترش عوارض ژئوموروفولوژیکی بررسی شده و پتانسیل هر عامل بر اساس اولویت در توسعه صنعت گردشگری با توجه به محدوده حوضه‌های آبریز اصلی مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد تنوع ژئوموروفولوژیکی زون مکران با تراکم ناهمواری 0009/0، تنوع شانون 3529/3، ناهمواری شانون 9329/0، تنوع ‌سیمپسون 9578/0 و ناهمواری سیمپسون برابر با 9774/0 نسبت به تنوع زمین‌شناختی از اعتبار بالاتری برخوردار بوده و ارزش بیشتری را به خود اختصاص داده است. بنابراین به منظور توسعه منطقه ساحلی جنوب شرق کشور و مکران، لزوم توجه مسؤلین و رسیدگی و احداث زیرساخت‌های مورد نیاز در توسعه صنعت ژئومورفوتوریسم لازم و ضروری می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Geodiversity and Geomorphodiversity Differences in the Coastal of Sea of Oman and Makran Zone from Cape Jask to Gwadar Bay

نویسندگان [English]

masoud sistani bdouei ¹
samad fotohi ²
hosein negaresh ³
Mohammad Hossain Ramesht ⁴
Mahasa Roostaei ⁵

⁴ Professor, Department of Physical Geography, Faculty of Geographical Sciences and Planning, University of Isfahan, Isfahan, Iran

⁵ Geological Survey and Mineral Exploration of Iran

چکیده [English]

The need for management of the coastal of the Oman Sea and the Makran as a vast stretch of the Iranian territory with great development potentials in various areas. One of the most important areas for progress in this region is the enhancement of the tourism industry. One of the effective and potential capabilities that can be utilized for enhancing tourism is the geodiversity and the geomorphodiversity in the region. These diversities have been emphasized as the main bases for tourism in the region and steps have been taken to analyze and evaluate them. The study area, extends from the shorelines of Jask Bay to those of the Gwadar Bay and its land area stretches for approximately 120 kilometers from the coastline to the conical fold in the Makran zone. This research used quantitative, statistical and remote sensing methods to study the roles of active geological and tectonic factors, climate and proximity to the sea as the main parameters in the formation and expansion of geomorphological relief. It also evaluated the capability of each one, based on priorities, in the development of tourism in the area covered by the main drainage basins. The results show that geomorphodiversity with PRD of 0.0009, SHDI of 3.3529, SHEI of 0.9329, SIDI of 0.9578, and SIEI of 0.9774, is more importance and valuable than the geodiversity. Therefore, it is essential that the responsible authorities build the infrastructures required for the development of the Geomorpho-tourism industry in order to develop the coastal in southeastern Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

Coastal Geomorphology
Geodiversity
Geomorphodiversity
Oman coast
Oman Coastal Plain

مراجع

- انصاری‌فر، مجتبی؛ حسین روشن‌رأی؛ عبدالرضا روشن‌ضمیری؛ ادریس روشن‌ضمیری (1392). بررسی ژئودایورسیتی منطقۀ سد تنگ سهران بشاگرد مکران (جنوب شرق ایران)، اولین همایش ملی مجازی علوم زمین، اسفند، زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، صفحات 5-1.

https://www.civilica.com/Paper-GEOCKU01-GEOCKU01_114.html

- حاجی‌حسینی، حمیدرضا؛ محمدرضا حاجی‌حسینی؛ علیرضا نجفی؛ سعید مرید؛ مجید دلاور (1393). ارزیابی تغییرات متغیرهای هواشناسی و هیدرولوژیک در بالادست حوضۀ هیرمند، طی سدۀ گذشته با استفاده از داده‌های اقلیمی CRU و مدل SWAT، تحقیقات منابع آب ایران، دورۀ 10. شمارۀ 3. صفحات 52- 38.

http://iwrr.sinaweb.net/article_13462.html

- حسنی‌پاک،علی‌اصغر(1389).زمین‌آمار(ژئواستاتیستیک)، تهران، انتشارات دانشگاه تهران. 328 ص.

- حسینی موغاری، سیدمحمد؛ شهاب عراقی‌نژاد؛ کیومرث ابراهیمی (1396). بررسی دقت اطلاعات بارش شبکه‌بندی‌شدۀ جهانی در حوضۀ دریاچۀ ارومیه، تحقیقات آب و خاک ایران. دورۀ 48. شمارۀ 3. صفحات 598-587.

https://ijswr.ut.ac.ir/article_63429.html

- خسرویان، مریم؛ علیرضا انتظاری؛ ابوالفضل رحمانی؛ محمد باعقیده (1396). پایش تغییرات سطح آب دریاچۀ پریشان با استفاده از شاخص‌های سنجش‌از‌دور، مجلۀ هیدروژئومورفولوژی. دورۀ 4. شمارۀ 13. صفحات 120-99.

https://journals.tabrizu.ac.ir/article_7125.html

- درویش‌زاده، علی (1389). زمین‌شناسی ایران: چینه‌شناسی، تکتونیک، دگرگونی و ماگماتیسم، تهران، شرکت چاپ و نشر بین‌الملل، 436 ص.

- زارع، مهدی (1388). مبانی تحلیل خطر زمین‌لرزه، تهران، انتشارات پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله.142 ص.

- زنگنه اسدی، محمدعلی؛ ابوالقاسم امیراحمدی؛علی‌اکبر شایان‌یگانه (1394). ارزیابی ژئومورفوسایت‌ها در ایران به‌منظور حفاظت و نیل به توسعۀ پایدار آن، دومین کنفرانس بین‌المللی توسعۀ پایدار، راهکارها و چالش‌ها با محوریت کشاورزی، منابع طبیعی، محیطِ‌زیست و گردشگری، تبریز، صفحات 14-1.

https://www.civilica.com/Paper-ICSDA02-ICSDA02_628.html

- سیستانی‌بدوئی، مسعود (1393). بررسی وضعیت هیدروژئومورفولوژی حوضۀ آبریز گابریک و تأثیر آن بر خطر سیل‌خیزی منطقه، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد جغرافیای طبیعی (مخاطرات طبیعی)، استاد راهنما دکتر حسین نگارش. دانشکدۀ جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی. دانشگاه سیستان و بلوچستان. 101ص.

http://diglib.usb.ac.ir/diglib/WebUI/TreeBrowse.aspx?lang=fa&TreeId=0

- سیستانی‌بدوئی، مسعود؛ حسین نگارش؛ صمد فتوحی (1396). پهنه‌بندی خطر سیلاب در حوضۀ آبریز گابریک، فصلنامۀ جغرافیا و مخاطرات محیطی. شمارۀ 22. صفحات 182-163.

https://jm.um.ac.ir/index.php/geo/article/view/59833

- سیستانی‌بدوئی، مسعود؛ حسین نگارش؛ صمد فتوحی (1393). گرانولومتری رسوبات تراس‌های آبرفتی رودخانۀ گابریک و تحلیل رابطۀ سازندهای زمین‌شناسی با سیل‌خیزی حوضه، مجموعه چکیدۀ مقالات سی‌ و سومین گردهمایی ملی علوم زمین.تهران. صفحات‌8-1.

http://33ngs.conference.gsi.ir/

- علایی طالقانی، محمود (1390). ژئومورفولوژی ایران، تهران. نشر قومس. 360 ص.

- گلی‌مختاری، لیلا؛ سعید نگهبان؛نجمه شفیعی (1397). تحلیل مقایسه‌ای ژئودایورسیتی (تنوع زمین‌شناختی) در حوضه‌های شمال‌غربی استان فارس، پژوهش‌های ژئومورفولوژی کمّی.دورۀ 7.شمارۀ3.صفحات 163-151.

http://www.geomorphologyjournal.ir/article_83474.html

- محمدی، مهین؛علی درویش‌زاده (1386). زمین‌شناسی ایران (جغرافیا)، تهران. انتشارات دانشگاه تهران. 308 ص.

- مریدی‌فریمانی، علی‌اصغر (1378). بررسی آشفتگی‌های راستای تنش‌های محلی در زون مکران، سومین همایش انجمن زمین‌شناسی ایران، شیراز، صفحات 612-610.

https://www.civilica.com/Paper-SGSI03-SGSI03_136.html

- مسعودیان، ابوالفضل (1390). آب‌وهوای ایران، مشهد، انتشارات شریعۀ توس. 288 ص.

- مقصودی، مهران؛ ابراهیم مقیمی؛ مجتبی یمانی؛ یاسر رضایی؛ انور مرادی (1398). بررسی ژئومورفودایورسیتی آتشفشان دماوند و پیرامون آن براساس شاخص GmI، پژوهش‌های ژئومورفولوژی کمّی. دورۀ 8. شمارۀ 1. صفحات 62-59.

http://www.geomorphologyjournal.ir/article_91725.html

- معتمد، احمد؛ محمدرضا غریب‌رضا (1387). تکامل مکران ساحلی طی کواترنر پسین، پژوهش‌های جغرافیای طبیعی. دورۀ0. شمارۀ 0. صفحات 87-77.

https://jphgr.ut.ac.ir/article_26907.html

- مهندسین مشاور جامع ایران (1388). مطالعات توجیهی آبخیزداری حوضۀ آبریز گابریک. سازمان جنگل‌ها،مراتع و آبخیزداری،بندرعباس.استان هرمزگان.

- میرعلیزاده‌فر، سیدرضا؛ شهروز منصوری (1398). ارزیابی شاخص‌های سنجش‌‌از‌دور در مطالعات کمّی و کیفی آب‌های سطحی با تصاویر ماهواره‌ای لندست 8 (مطالعۀ موردی: جنوب استان خوزستان)، نشریۀ سنجش‌از‌دور و سامانۀ اطلاعات جغرافیایی در منابع طبیعی. دورۀ 10. شمارۀ 2. صفحات 84-63.

http://girs.iaubushehr.ac.ir/article_666799.html

- میری، مرتضی؛ قاسم عزیزی؛ فرامرز خوش‌اخلاق؛ مجتبی رحیمی (۱۳۹۵). ارزیابی آماری داده‌های شبکه‌ای بارش و دما با داده‌های مشاهده‌ای در ایران، مجلۀ علوم و مهندسی آبخیزداری ایران. دورۀ 10. شمارۀ 35. صفحات 50-39.

http://jwmsei.ir/article-1-587-fa.html

- نادر صفت، محمدحسین (1387). ژئومورفولوژی مناطق شهری، تهران. انتشارات دانشگاه پیام نور. 239 ص.

- نگارش حسین (1385). ژئومورفولوژی ساحلی خورتنگ (Tang) و ویژگی‌های آن، مجلۀ جغرافیا و توسعه. دورۀ 4. شمارۀ 7. صفحات 88-69.

http://gdij.usb.ac.ir/article_3800.html

- نگارش، حسین (1374). بررسی تحول ژئومورفولوژیک بخشی از ناحیۀ ساحلی دریای عمان از زمین تا کلات، مجلۀ آموزش رشد جغرافیا. شمارۀ 39. صفحات 15-5.

http://noo.rs/AaXp4

- نگارش، حسین (1383). ویژگی‌های ژئومورفولوژیک سواحل بالاآمدۀ جنوب ‌شرق ایران، فصلنامۀ جغرافیایی سرزمین. شمارۀ 1. صفحات 101-90.

http://sarzamin.srbiau.ac.ir/article_6068.html

- نگارش، حسین (1385). ژئومورفولوژی ساحلی خلیج گواتر، نشریۀ زمین‌شناسی ژئوتکنیک. سال دوم. شمارۀ 1. صفحات 10-1.

http://geo-tech.iauzah.ac.ir/fa/archive.php? lrid=87&rid=14

- نگارش، حسین (1391). ژئومورفولوژی ساختمانی و دینامیک، مشهد. انتشارات مرندیز. 237 ص.

- یزدی، عبداله؛ رحیم دبیری (1394). درآمدی بر ژئودایورسیتی به‌عنوان پایه‌ای برای توسعۀ ژئوتوریسم، دوفصلنامۀ علمی- ترویجی یافته‌های نوین زمین‌شناسی کاربردی. دورۀ 9. شمارۀ 18. صفحات 82-74.

https://nfag.basu.ac.ir/article_1392.html

- یزدی، عبداله؛ محمد فودازی؛ الهام شاه‌حسینی (1393). گوناگونی زمین‌شناختی، ژئوکانزرویشن و اصول مدیریت در کاربری ژئوسایت‌ها، اولین کنفرانس ملی جغرافیا، گردشگری، منابع طبیعی و توسعۀ پایدار. مؤسسۀ ایرانیان. تهران. صفحات 8-1.

https://www.civilica.com/Paper-NCGTSD01-NCGTSD01_227.html

- یمانی، مجتبی (1392). ژئومورفولوژی ساحلی، تهران. انتشارات دانشگاه تهران. 562 صفحه.

- Avramidis, P., Iliopoulos, G., Nikolaou, K., Kontopoulos, N (2017). Holocene sedimentology and coastal geomorphology of Zakynthos Island, Ionian Sea: A history of a divided Mediterranean island, Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology. Vol 487, PP. 340-354.

https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0031018217305278

- Benito, A. (2004). Análisis geomorfológico y reconstrucción de paleopaisajes neógenos y cuaternarios en la Sierra de Atapuerca y el valle medio del río Arlanzón. PhD Tesis, Universidad Complutense, Madrid, Spain, p 381.

https://eprints.ucm.es/5282/

- Benito-Calvo, A., Perez-Gonzalez, A., Magri, O., Meza, P(2009). Assessing regional Geodiversity: the Iberian Peninsula. Earth Surface Processes and Landforms. Vol 34, PP. 1433-1445.

https://www.researchgate.net/publication/227733902_Assessing_regional_geodiversity_The_Iberian_Peninsula

- Bruschi VM (2007). Desarrollo de una metodologia para la caracterizacion, evaluacion y gestion de los recursos de la geodiversidad, PhD Thesis, Universidad de Cantabria, Santander. P.355.

https://www.tesisenred.net/handle/10803/10611;jsessionid=9A70BEA29A545634E792C52FCC2EDC82

- De Reu. J., Bourgeois. J., Bats. M., Zwertvaegher.A., Gelorini.V., De Smedt.P., Chu.W., Antrop.M., De Maeyer.P., Finke.P., Meirvenne.M.V., Verniers.J., Crombé.P. (2013). Application of the topographic position index to heterogeneous landscapes. Geomorphology, Vol 186, PP.39-49.

https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0169555X12005739

- Deumlich, D., Schmidt, R., Sommer, M. (2010). A multiscale soil–landform relationship in the glacial-drift area based on digital terrain analysis and soil attributes. Journal of Plant Nutrition and Soil Science, Vol 173, PP. 843-851.

https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/jpln.200900094

- Farhoudi, G., Karig, D.F. (1977). Makran of Iran and Pakistan as an Active Arc System, Geology, Vol 5, PP.664-668.

https://pubs.geoscienceworld.org/gsa/geology/article-abstract/5/11/664/198712

- Francés, A.P., Lubczynski, M.W (2011). Topsoil thickness prediction at the catchment scale by integration of invasive sampling, surface geophysics, remote sensing and statistical modeling. Journal of Hydrology, Vol. 405, PP.31-47.

https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0022169411003052

- Gabaldón, V., Álvaro, M., Apalategui, O., Baena, J., Balcells, R., Barnolas, A., Barrera, J., Cueto. (1994). Mapa Geologico de la Peninsula Ibérica, Baleares y Canarias a escala 1:1 000 000. CARTOGRAFIA.IGME: Madrid.

http://info.igme.es/cartografiadigital/geologica/Geologicos1MMapa.aspx?Id=Geologico1000_(2015)&language=es

- Gary L. R. (2002). Description and comparison of geologic maps with FRAGSTATS: a spatial statistics program, Computers & Geosciences, vol 28, PP. 168-179.

https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0098300401000309

- Gray, M. (2008). Geodiversity: the origin and evolution of a paradigm, Geological Society, London, Special Publications,Vol.300. PP.31-36.

https://sp.lyellcollection.org/content/300/1/31

- Gray, M., Gordon, G.E., Brown, E.J. (2013). Geodiversity and the ecosystem approach: the contribution of geoscience in delivering integrated environmental management. Proceedings of the Geologists Association. Vol 124, PP. 659-673.

https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0016787813000047

- Gray. M. (2004). Geodiversity: valuing and conserving abiotic nature. Wiley, Londres. p 433.

- Harris, I., Jones, Philip, Osborn, Timothy and Lister, David (2014) Updated high-resolution grids of monthly climatic observations - the CRU TS3.10 Dataset. International Journal of Climatology, Vol 34, PP.623-642.

https://rmets.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/joc.3711

- Illés, G., Kovács, G., Heil, B. (2011). Comparing and evaluating digital soil mapping methods in a Hungarian forest reserve. Canadian Journal of Soil Science, Vol 91, 615-626.

https://www.nrcresearchpress.com/doi/full/10.4141/cjss2010-007

- Kaskela, A.M., Rousi, H., Ronkainen, M., Orlova, M., Babin, A., Gogoberidze, G., Kostamo, K., Kotilainen, A.T., Neevin, I., Ryabchuk, D., Sergeev, A., Zhamoida, V. (2017). Linkages between benthic assemblages and physical environmental factors: The role of geodiversity in Eastern Gulf of Finland ecosystems, Continental Shelf Research, Vol 142, PP. 1-13.

https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0278434316300188

- Koh, Y.K., Oh, K.H., Youn, S.T., Kim, H.G. (2014). Geodiversity and geotourism utilization of islands: Gwanmae Island of South Korea, Marine and Island Cultures. Vol 3, PP. 106-112.

https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2212682114000183

- Kozlowski S. (2004). Geodiversity. The concept and scope of geodiversity. Przeglad Geologiczny Vol 52, PP. 833–837.

https://www.researchgate.net/publication/259011668_Geodiversity_The_concept_and_scope_of_geodiversity

- Lesschen, J. P., Kok, K., Verburg, P. H., Cammeraat, L.H. (2007). Identification of vulnerable areas for gully erosion under different scenarios of land abandonment in southeast Spain. Catena, Vol 71, PP. 110–121.

https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0341816206002050

- Liu, H., Bu, R., Liu, J., Leng, W., Hu, Y., Yang, L., Liu, H. (2011). Predicting the wetland distributions under climate warming in the Great Xing'an Mountains, northeastern China. Ecological Research, Vol 26, PP. 605–613.

https://esj-journals.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1007/s11284-011-0819-2

- Liu, M., Hu, Y., Chang, Y., He, X., Zhang, W. (2009). Land Use and Land Cover Change Analysis and Prediction in the Upper Reaches of the Minjiang River, China. Environmental management, Vol 43, PP. 899-907.

https://link.springer.com/article/10.1007/s00267-008-9263-7

- Manosso, F.C., Nobrega, M.T. (2015). Calculation of Geodiversity from Landscape Units of the Cadeado Range Region in Parana, Brazil. Geoheritage, September 2016, Vol 8, PP. 189–199.

https://link.springer.com/article/10.1007/s12371-015-0152-1

- Martinez, C., Contreras-Lopez, M., Winckler, P., Hidalgo, H., Godoy, E., Agredano, R. (2017). Coastal erosion in central Chile: A new hazard? , Ocean & Coastal Management Vol 156,
PP.141-155.

https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0964569117301564

- Mavromatidi, A., Briche, E., Claeys, C. (2018). Mapping and analyzing socio-environmental vulnerability to coastal hazards induced by climate change: An application to coastal Mediterranean cities in France. Cities, Vol 72, PP. 189-200.

https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0264275116307272

- McGarigal, K., Tagil, S., Cushman, S. (2009). Surface metrics: an alternative to patch metrics for the quantification of landscape structure. Landscape Ecology, vol 24, 433–450.

https://www.fs.usda.gov/treesearch/pubs/34075

- Mitchell. T.D., Jones.P.D. (2005). An improved method of constructing a database of monthly climate observations and associated high‐resolution grids, International Journal of Climatology, Vol 25, PP. 693–712.

https://rmets.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/joc.1181

- Mora-Vallejo, A., Claessens, L., Stoorvogel, J., Heuvelink, G.B.M. (2008). Small scale digital soil mapping in southeastern Kenya. Catena, Vol 76, PP. 44–53.

https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0341816208001355

- Nieto LM. (2001). Geodiversity: proposal of an integrative definition. Boletín Geológico y Minero, Vol 112, PP. 3–12.

https://www.researchgate.net/publication/259011659_Geodiversity_Proposal_of_an_integrative_definition

- Panizza M,, Piacente S. (2003). Geomorfologia Culturale, Bologna: Pitagora, p 350.

- Pellitero, R., Gonzalez-Amuchastegui, M. J. (2011).Geodiversity and Geomorphosite Assessment Applied to a Natural Protected Area: the Ebro and Rudron Gorges Natural Park (Spain), Geoheritage, Vol 3 PP. 163–174.

https://link.springer.com/article/10.1007/s12371-010-0022-9

- Stallins, JA. (2006). Geomorphology and ecology: unifying themes for complex systems in biogeomorphology, Geomorphology, Vol 77, PP.207-216.

https://www.researchgate.net/publication/222402044

- Tagil.S., Jenness.J. (2008). GIS-Based Automated Landform Classification and Topographic, Landcover and Geologic Attributes of Landforms Around the Yazoren Polje, Turkey, Journal of Applied Sciences, Vol 8, PP. 910-921.

https://scialert.net/abstract/?doi=jas.2008.910.921