ارائۀ سناریوهای آیندۀ صنعت گردشگری سلامت ایران در افق 1414

پلوئی, کیوان; درویشی سه‌تلانی, فرهاد; فضلی, صفر; بیات, روح‌الله; قادری, اسماعیل

doi:10.22111/gdij.2021.6003

ارائۀ سناریوهای آیندۀ صنعت گردشگری سلامت ایران در افق 1414

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دکتری آینده‌پژوهی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره)، قزوین، ایران

² . دانشیار گروه آینده‌پژوهی، دانشکدۀ علوم اجتماعی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره)، قزوین، ایران

³ دانشیار گروه آینده‌پژوهی، دانشکدۀ علوم اجتماعی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره)، قزوین، ایران

⁴ دانشیار گروه مدیریت جهانگردی، دانشکدۀ مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

10.22111/gdij.2021.6003

چکیده

امروزه گردشگری و اقسام آن به‌عنوان یکی از پویاترین و روبه‌رشدترین صنایع دنیا محسوب شده و کشورهای جهان از آن به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای توسعۀ جامعۀ بشری در همۀ جنبه‌ها یاد کرده و به‌منظور بهره‌گیری از مزایای آن، اقدام به تهیه و تدوین برنامه‌های جامع می‌کنند. درراستای تهیه و تدوین برنامۀ مذکور، به‌ویژه در محیط پرتلاطم و متغیر امروز که سرشار از عدم‌قطعیت‌ها و ابهام است، باید قابل‌اتکاءترین رویکردها و روش‌ها را برگزید؛ به‌گونه‌ای‌که همۀ جنبه‌های تأثیر‌گذار این صنعت را فراگرفته تا بتوان با اِشراف بر آن‌ها اقدام کرد. برنامه‌ریزی بر پایۀ سناریو، به‌عنوان رویکردی مناسب در محیط کنونی، از طریق شناسایی عوامل مؤثر، روندها، پیشران‌ها و سناریوهای آینده می‌تواند حوزۀ تحت ‌نظر خود را در برابر حوادث محتمل آینده آماده و از منفعل‌بودن جلوگیری کند.
پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش، توصیفی-تحلیلی است. بر اساس یافته‌های پژوهش، دو پیشران اصلی توسعۀ صنعت گردشگری سلامت ایران در افق 1414، متغیرهای سیاسی و متغیرهای زیرساختی بوده که بر این‌ اساس، چهار سناریو در افق 1414 پیشِ‌روی صنعت گردشگری سلامت کشور قرار دارند. یافته‌های حاصل از این پژوهش می‌تواند راهنمای مناسبی را برای سیاست‌گذاران و متولیان حوزۀ گردشگری سلامت در راستای اتخاذ سیاست‌ها و راهبردهای مناسب برای مواجهه با سناریوهای مختلف آینده و همچنین تهدیدها و چالش‌های این صنعت در افق 1414، فراهم آورد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

عنوان مقاله / English Presenting the future scenarios of Iranian health tourism industry in Horizon 1414

نویسندگان [English]

keyvan poloie ¹
farhad darveishi ²
safar fazli ³
roholah bayat ³
esmaeil gaderi ⁴

¹ Ph.D of Futures Studies, Faculty of Social Sciences, Imam Khomeini International University (IKIU), Qazvin, Iran

چکیده [English]

Today, tourism and its types are considered as one of the most dynamic and growing industries in the world And countries around the world have recognized it as one of the most important tools for the development of human society in all aspects, and are working to develop comprehensive programs to achieve its benefits. In order to prepare and formulate this plan, especially in today's turbulent and changing environment, which is full of uncertainties and ambiguities, it is necessary to adopt the most attentive approaches and methods so that all the influential aspects of this industry can be learned so as to act with aristocracy. Scenario planning as an appropriate approach in the current environment can be identified by identifying the factors, trends, Driving Force and future scenarios of the industry in order to be prepared and prevent passive events in the field under consideration.
The present study is applied in terms of purpose, and is descriptive-analytic in terms of method. According to the research findings, the two main drivers of the development of the Iranian health tourism industry in the 1414 horizon are the political variables and the infrastructural variables and accordingly, four scenarios are in the 1414 horizon ahead of the country's health tourism industry. The findings of this study can provide a good guide for health tourism policy makers and policy makers in adopting appropriate policies and strategies for facing different future scenarios as well as threats and challenges of this industry in Horizon 1414.

کلیدواژه‌ها [English]

Health tourism industry
Driving Force
Scenario
Horizon 1414

مراجع

- اصلانی، رضا (1394). سناریونگاری توسعه گردشگری پزشکی در جمهوری اسلامی ایران، پایان‌نامه مقطع کارشناسی ارشد رشته مدیریت جهانگردی. دانشکده مدیریت و حسابداری. دانشگاه علامه طباطبایی.

http://dl.islamicdoc.com/site/catalogue/607286

- الیاسی، مهدی؛ علیرضا بوشهری (1387).ترسیم صنایع دفاعی آینده، تهران. مرکز راهبری آینده‌پژوهی علوم و فناوری دفاعی.

https://khorasansh.mporg.ir/FileSystem/View/File.aspx?FileId=59b85ee3-f8d1-46ea-9c8a-b6fa582a3fc2

- پلوئی، کیوان؛ صفر فضلی؛ فرهاد درویشی‌سه‌تلانی؛ روح‌الله بیات؛ اسماعیل قادری (1398). اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر توسعۀ صنعت گردشگری سلامت ایران در افق 1414 با رویکرد مدل‌سازی ساختاری تفسیری». فصلنامۀ گردشگری و توسعه. دورۀ هشتم، شمارۀ 3. صفحات 29-1.

http://www.itsairanj.ir/article_96153.html

- حسین‌زاده شهری، معصومه؛ صاحبه شاهینی (1397). تأثیر قابلیت پویا و قابلیت نوآوری بر مزیت رقابتی، کاوش‌های مدیریت بازرگانی. دورۀ دهم. شمارۀ 19. صفحات 141-123.

http://bar.yazd.ac.ir/article_1147.html

- حسینی،رضا؛ محمد مهدی‌مظفری (1395). آینده‌پژوهی راهکاری برای ارتقای صنعت گردشگری ایران. چهارمین همایش بین‌المللی مدیریت و حسابداری. صفحات 1-11.

https://civilica.com/doc/547415/

- زالی، نادر؛ عطریان، فروغ (1395). تدوین سناریوهای توسعة گردشگری منطقه ای براساس اصول آینده‌پژوهی (مورد مطالعه: استان همدان)، فصلنامه آمایش سرزمین. دوره 8. شماره 1. صفحات 131- 107.

https://jtcp.ut.ac.ir/article_59147.html

- سقایی، محسن؛ مهدی آبداراصفهانی (1393). گردشگری از دیدگاه قرآن و روایت». فصلنامۀ علمی تخصصی قرآن و علوم بشری. سال سوم. شمارۀ 2. صفحات 105-93.

http://journals.umz.ac.ir/article_1512.html

- عاشوری‌کاریزکی، سمیرا؛ امیدعلی خوارزمی؛ محمد اجزاءشکوهی (1396). سناریوهای گردشگری شهر مشهد در افق 1404، کنفرانس بین‌المللی رویکردهای پژوهشی در مدیریت، اقتصاد. حسابداری و علوم انسانی.

https://profdoc.um.ac.ir/paper-abstract-1066544.html

- قدیری، روح‌الله (1395). بررسی و شناخت روش‌های مطالعۀ آینده، تهران. انتشارات مؤسسۀ آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی.

http://iran-futures.org/old/%D8%A8%D8%B1%D8% B1%D8%B3%DB%8C-%D9%88-%D8%B4%D9%86% D8%A7%D8%AE%D8%AA-%D8%B1%D9%88% D8%B4-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8% B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%87-%D8%A2%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%87/

- قنبری، زهرا (1395). شناسایی سناریوهای باورپذیر و محتمل پیشِ‌روی گردشگری مذهبی در استان قم، پایان‌نامۀ کارشناسی‌‌ارشد. دانشکدۀ مدیریت و اقتصاد، دانشگاه قم.

https://elmnet.ir/article/10929540-18613/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%B3%D9%86%D8%A7%D8%B1% DB%8C%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1-%D9%88-%D9%85%D8%AD%D8%AA% D9%85%D9%84-%D9%BE%DB%8C%D8%B4%E2%80%8 C%D8%B1%D9%88%DB%8C-%DA%AF%D8%B1%D8 %AF%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%D9%85%D8% B0%D9%87%D8%A8%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8% A7%D8%B3%D8%AA% D8%A7%D9%86-%D9%82% D9%85

- کروبی، مهدی؛ امیرعباس نجفی‌پور؛ مجید حیدری (1392). آینده‌پژوهی؛ رهیافتی نو در توسعه و برنامه‌ریزی ‌گردشگری، نخستین همایش ملی آینده‌پژوهی. صفحات 9-1.

https://civilica.com/doc/242356/

- مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی (1392). گردشگری از دیدگاه مقام معظم رهبری، مطالعات فرهنگی (گروه میراث فرهنگی و گردشگری).

https://rc.majlis.ir/fa/report/show/851623

- مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی (1393). ابزار و فنون درک آیندۀ گردشگری، مطالعات بنیادین حکومتی (گروه آینده‌پژوهی).

https://rc.majlis.ir/fa/report/show/901572

- مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی (1396). نگاهی بر روند هزینه‌های سلامت در ایران و جهان و نحوۀ مدیریت آن، مطالعات اجتماعی.

https://rc.majlis.ir/fa/report/show/1045579

- میرشاه‌ولایتی، فرزانه؛ فرهاد نظری‌زاده (1389). پویش محیطی، تهران. انتشارات مؤسسۀ آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی.

https://www.gisoom.com/book/1777962/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D9%BE%D9%88%DB %8C%D8%B4-%D9%85%D8%AD%DB%8C%D8%B7% DB%8C-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D9%87-%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%88-%D8% B1%D8%B5%D8%AF-%D9%85%D8%AD%DB%8C% D8%B7-%D8%A8%DB%8C%D8%B1%D9%88%D9%86% DB%8C-%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7% D9%86/

- نبی‌پور، ایرج (1393) تحلیل ابَرروند سیاست‌های کلان سلامت جمهوری اسلامی ایران، دوماهنامۀ طب جنوب. سال هفدهم. شمارۀ 5. صفحات 1030-1007.

https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=229344

- نسیم‌سبحان، سینا (1395). طراحی مدل پویای آینده‌نگاری توسعۀ منطقه‌ای با محوریت گردشگری با رویکرد پویایی سیستم (مطالعۀ موردی: استان یزد)، چهارمین کنفرانس بین‌المللی پژوهش‌های کاربردی در مدیریت و حسابداری.

https://civilica.com/doc/568254/

- نیک‌رفتار، طیبه؛ الهه حسینی؛ عاطفه‌مقدم (1395). شناسایی الزامات سیاست‌گذاری گردشگری پزشکی در ایران، فصلنامۀ سیاست‌گذاری عمومی. دورۀ دوم. شمارۀ 2. صفحات 156-141.

https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=319930

- واعظی، رضا؛ میثم چگینی؛ حسین اصلی‌پور (1397). چالش‌های سیاست‌گذاری در حوزۀ گردشگری سلامت ایران مبتنی بر رویکرد تحلیل مضمون، فصلنامۀ مطالعات مدیریت‌ گردشگری. سال سیزدهم. شمارۀ 41. صفحات ‌40-1.

https://journals.atu.ac.ir/article_8529.html

- Awedyk, M. and Niezgoda, A (2016). "New opportunities for future tourism after 25 years of political and socioeconomic transformation -foresight in Poland’s tourism planning", Journal of Tourism Futures, Vol.2 No. 2, PP.137-154.

https://www.emerald.com/insight/content/doi/10.1108/JTF-05-2015-0031/full/html

- Bensahel, Nora, Byman, Daniel. (2004).The Future Security Environment in the Middle East Conflict, Stability, and Political Change, Rand, Project AIR FORCE.

https://www.rand.org/pubs/monograph_reports/MR1640.html

- Daconto ,Giuseppe and Lhakpa Norbu Sherpa. (2010). Applying Scenario Planning to Park and Tourism Management in Sagarmatha National Park, Khumbu, Nepal, Mountain, Research and Development, 30(2). PP.103-112.

https://bioone.org/journals/mountain-research-and-development/volume-30/issue-2/MRD-JOURNAL-D-09-00047.1/Applying-Scenario-Planning-to-Park-and-Tourism-Management-in-Sagarmatha/10.1659/MRD-JOURNAL-D-09-00047.1.full

- Deloitte Future Health Care Centre of Excellence (2016). “Health Care Foresight: Identifying megatrends”. in collaboration with Professor Sohail Inayatullah and Dr Luke van der Laan.

https://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/sg/Documents/life-sciences-health-care/sg-lshc-healthcare-foresight-megatrends.pdf

- Henna, K. (2015). Developing nature-based tourism products with customers by utilizing the Delphi method”, Tourism Management Perspectives, 14, PP. 42-54.

https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S2211973615000239

- Heung VC. (2011). A conceptual model of medical tourism: Implications for future research”, Travel & Tourism Marketing; 27 (3): PP. 236-251.

https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/10548401003744677

- Izadi, M, Saadat, H, Ayoubian, A, Hashemi Dehaghi, Z, Karbasi, M.R, & Jalali A, R. (2013). Health Tourism in Iran; Identifying Obstacles For development Of This Industry, International Journal Of Travel Medicine & Global Health, 1 (2): PP. 89-94.

http://www.ijtmgh.com/article_33335.html

- Kattel, Rainer. (2018). Missions: 21st Century Drivers of Innovation?”, observatory of public sector innovation.

https://oecd-opsi.org/missions-21st-century-drivers-of-innovation/

- Krzysztof, B (2012). Key Foresight Attributes of Tourism Companies in the City of Krakow and the Region, international Journal of Tourism Research, 16: PP. 282-290.

https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/jtr.1927

- Loh, A (2015). Trends and structural shifts in health tourism: Evidence from seasonal time-series data on health-related travel spending by Canada, Social Science & Medicine, 132 .PP.173-180.

https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S027795361500180X?via%3Dihub

- Marisa, Nele, Bergner ,von and Martin Lohmann(2014). Future Challenges for Global Tourism:A Delphi Survey”, Journal of Travel Research, Vol. 53 (4), PP. 420-432.

https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/0047287513506292

- Moriarty, John P. (2012). Theorising scenario analysis to improve future perspective planning in tourism”, Journal of Sustainable Tourism, 20(6), PP.1-22.

https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/09669582.2012.673619

- National Intelligence council (NIC) (2012). “Global Trends 2030: Alternative Worlds”.

https://www.dni.gov/files/documents/GlobalTrends_2030.pdf

- McLennan, Char-lee, Tien Duc Pham, Lisa Ruhanen, Brent W. Ritchie & Brent Moyle. (2012). Counter-factual scenario planning for long-range sustainable local-level tourism transformation, Journal of Sustainable Tourism, 20:6, PP. 801-822.

https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/09669582.2012.685173

- Ministry of Defence UK. (2018). The Global Strategic Trend: The Future strats today”. sixth Edition.

https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/771309/Global_Strategic_Trends_-_The_Future_Starts_Today.pdf

- Pizzitutti, F., Walsh S. J., Rindfuss, R., Gunter, R., Quiroga, D., Tippett, R., Carlos F (2016). “Scenario planning for tourism management: a participatory and system dynamics model applied to the Galapagos Islands of Ecuador”, Journal of Sustainable Tourism, PP.1117-1137.

https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/09669582.2016.1257011?journalCode=rsus20

- Postma,A (2015). Investigating scenario planning-a European tourism perspective, Journal of Tourism Futures, Vol. 1, Iss 1, PP..46-52.

https://www.emerald.com/insight/content/doi/10.1108/JTF-12-2014-0020/full/html

- Schwartz, Peter (2003). Inevitable Surprises: Thinking Ahead in a Time of Turbulence, 245. PP. Qotham Books.

https://www.foreignaffairs.com/reviews/capsule-review/2003-11-01/inevitable-surprises-thinking-ahead-time-turbulence

- UNWTO (2019). Tourism Highlights.

https://www.e-unwto.org/doi/book/10.18111/ 9789284421152

- Wourld Economic Forum. (2018). Future Drivers of Change.

https://reports.weforum.org/future-of-jobs-2016/drivers-of-change/

- World Economic Forum (2018). WEF-Global Competitiveness Report”.

http://www3.weforum.org/docs/GCR2018/05FullReport/TheGlobalCompetitivenessReport2018.pdf