استفاده از داده‌های مغناطیس هوابُرد و شواهد ژئومورفیک درجهت بررسی مسیر گسل پنهان دشت خرم‌آباد (غرب ایران)

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار ژئومورفولوژی، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران

2 دکتری ژئومورفولوژی، دانشگاه رازی کرمانشاه، کرمانشاه، ایران

چکیده

دشت خرم‌آباد در واحد زاگرس چین‌خورده واقع شده و دارای گسل‌های فرعی و اصلی است که برخی از این گسل‌ها در زیر رسوبات کواترنری مدفون شده‌اند. از آنجا که وجود این گسل‌های پنهان با استفاده از داده‌های ژئوفیزیکی و شواهد ژئومورفیک امکان‌پذیر است؛ بنابراین در این تحقیق، هدف استفاده از این شواهد درجهت بررسی و شناسایی مسیر امتداد گسل خرم‌آباد در زیر رسوبات کواترنر دشت خرم‌آباد است. برای این منظور، داده‌های برداشت‌های مغناطیس هوابُرد سال‌های 1353 تا 1355 منطقۀ خرم‌آباد از سازمان زمین‌شناسی کشور گرفته‌شد. پس از تصحیح، هم‌ترازی و ریز‌هم‌ترازی و اعمال فیلتر‌های اصلاحی متداول بر روی این داده‌ها در نرم‌افزار اوسیس مونتاج 2.4.6 و ایجاد پایگاه داده‌های مغناطیس هوابُرد در این نرم‌افزار، از شواهد ژئومورفیک و تغییرات ارتفاعی نیز درجهت اثبات وجود گسل پنهان در دشت خرم‌آباد استفاده شد. نتایج نشان داد که گسل خرم‌آباد پس از عبور از دامنۀ کوه‌های یافته و سفیدکوه وارد دشت خرم‌آباد شده‌است و در زیر رسوبات کواترنر در همین راستا امتداد می‌یابد. وجود ناهنجاری‌های مغناطیسی خطی در ادامۀ بخش آشکار گسل خرم‌آباد، شواهد ژئومورفیک مانند پشته‌ها، مخروط‌افکنه‌ها، پادگانه‌های رودخانه‌ای و تغییرات ارتفاعی در مقاطع توپوگرافی پیمایشی، تداوم این گسل را به‌صورت پنهان اثبات می‌کند. این خطواره با روند شمال‌غرب- جنوب‌شرقی در بخش مرکزی منطقۀ مورد مطالعه، با طول حدود 38 کیلومتر از فاصلۀ حدود 3 کیلومتری از جنوب شهر خرم‌آباد عبور می‌کند؛ بنابراین تحلیل نقشه‌های مغناطیس هوایی و شواهد ژئومورفیک می‌تواند در شناسایی گسل‌های پنهان و مناطق مستعد زمین‌لرزه‌های بزرگ کارآمد باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Using Airborne Magnetometer Data and Geomorphic Evidence to Study the Hidden Fault Path in Khorram Abad Plain

نویسندگان [English]

  • siyamack sharafi 1
  • habib areiantabar 2
1 assistant professor of physical geography(geomorphology), lorestan university
چکیده [English]

Khorram abad plain is located in the folded Zagros region and has secondary and main faults. Since these hidden faults are possible using geophysical data and geomorphic evidence, so in this research, the purpose of this evidence is to investigate and identify the path along the Khorram abad fault below the Quaternary sediments in the Khorram abad plain. In order to achieving these goals, airborne magnetic taken data from 1975 to 1977 for Khorramabad area were gotten from geology organization. After correcting, aligning micro aligning and exerting the common corrective filters on these data in the Oasis montaj 6.4.2 software and creating database for them in the software, geomorphology evidence and elevation changes were also used to prove the existence of a hidden fault in Khorram abad plain. The results showed that Khorram abad fault after crossing the mountain Yafteh and the Sefid koh, inter the Khorram abad plain and under the quaternary sediments extends along that line. The presence of linear magnetic anomalies in the next section of the obvious Khorram abad fault, geomorphic evidence such as stacks and alluvial fans and altitude variation in survey sections, Prove that this fault is hidden. This line with the trend of northwest - southeast in the central part of the study area, It passes about 38 km from the distance of about 3 km from the south of Khorram abad city.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Aerial geophysics
  • geomorphic evidence
  • Khorram abad
  • Hidden fault

مراجع

-  کمالی، زهرا؛ احسان کاظمی (1392). پهنه‌بندی لرزه‌ای شهرستان‌های خرم‌آباد و دورۀ چگنی، گروه زمین‌ساخت سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی استان لرستان.

-    مفاخریان، سیدعلی؛ محسن پورکرمانی (1386). اثرات تکتونیک پویا در منطقۀ خرم‌آباد، علوم پایه (دانشگاه آزاد اسلامی)، شمارۀ 65. صفحات 90-81.

-     Aboyeji, O.S., Mogaji, K.A., Oyinloye, R.O (2012). Structural interpretation of remotely sensed data sets, Its hydrogeological implication over ILE-IFE and environs. Ozean Journal of Appllied Science, 5 (1), 43-54.

-     Berberian, M (1995). Master "Blind" Thrust Faults Hidden under the Zagros Folds: Active Basement Tectonics and Surface Morph Tectonics, Tectonophysics, 241,193-224.

-     Bertrand, M., Rolando A., Dimitar, D (2002). Active faulting in SW Bulgaria: possible surface rupture of the 1904 Struma earthquakes, Geophysical journal international,148(2),246-255.

-     Bonforte, A.,Cinzia, F., Salvatore, G., Francesco, G., Marco, L., Marco, N (2013). Soil gases and SAR measurements reveal hidden faults on the sliding flank of Mt. Etna (Italy), Journal of Volcanology&Geothermal Research, 251, 27-40.

-     Bonilla, M.G., Mark. R.K., Lienkaemper.J.J (1984). Statistical relation among earthquake magnitude, surface rupture length and surface displacement, Bull. Seism. Am., 74, 2379-2411.

-     Carvalho. J., Taha. R., Joao. C., Fernando. C., Jorge.M. M (2006). Geophysical characterization of the Ota–Vila Franca de Xira–Lisbon–Sesimbra fault zone, Portugal, Geophysical journal international,174 (2), 567-584.

-     Cowan, D. R., Cooper, G. R. J (2004). Filtering using variable order vertical derivatives, Computer and Geosciences, 30 (5), 455-459.

-     Falcon, N (1974). Southern Iran: Zagros Mountains. In A. Spencer (Ed.), Mesozoic-Cenozoic orogenic belts, Geological Society of London, 4, 199-211

-     Farah pour, M., Hessami, K.H (2012). Cretaceous sequence of deformation in the SE Zagros fold-thrust belt, Geological Society of London, 169 (6), 733-743.

-     Friedberg, J.L., Yousefi, E (1978). Aeromagnetic map of Iran: Quaderangle, No. D7, Based on airborne survey by aero service corporation under contract to the Geological Survey of Iran.

-     Guiang, M (2014). Topographic and geophysical imaging of the structure of New Zealand’s Greendale fault using LiDAR and ground-penetrating radar, Washington University in St. Louis, 1-13.

-     Huget, R. J (2003). Fundamental of Geomorphology, second edition, Routledge.

-     Kamali, Z., Sarkarinejad, K.H., Keshavarz, S (2012). Tectonic investigation of Dasht-e-Arjan region using satellite images and remote sensing technics. 30th meeting of Geology science, Tehran.

-     Koikea, K., Naganob, S., Kawabac, K (1998). Construction & Analysis of Interpreted Fracture Planes through Combination of Satellite-Image Derived Lineaments and Digital Elevation Model Data, Computers and Geosciences, 24(6), 573-583.

-     Koikea, K., Naganob, S., Ohmi, M (1995). Lineament Analysis of Satellite Images Using A Segment Tracing Algorithm (STA), Computers and Geosciences, 21 (9), 1091-1104.

-     Korhonen, K., Paananen, M., Paulamaki, S (2004). Interpretation of lineaments from airborne geophysical and topographic data, Geological Survey of Finland.

-     Liberty, L. M., Mark, A.H., Ian, P. M (2003). The Portland Hills Fault: uncovering a hidden fault in Portland, Oregon using high-resolution geophysical methods, Tectonophysics, 368(1-4), 89-103.

-     Miller, H.G., Singh, V (1994). Potential Field Tilt- a new concept for location of potential field sources, Journal of Applied Geophysics, 32 (2-3), 213-217.

-     Rajaram, M., Anand, S.P (2003). Central Indian tectonics revisited using aeromagnetic data, Earth, Planets and Space, 55 (4), 1-4.

-     Ricchetti, E (2002). Structural geological study of southern Apennine (Italy) using landsat 7 imagery, IEEE, 211-213, Toronto, Canada.

-     Saetang, K., Yordkayhun, S., Wattanasen, K (2014). Detection of hidden faults beneath Khlong Marui fault zone using seismic reflection and 2-D electrical imaging, Science Asia, 40, 436-443.

 

-     Sarah, N., Cervera. H (2013). Spatial patterns of geomorphic surface features and fault morphology based on diffusion equation modeling of the Kumroch Fault Kamchatka Peninsula, Russia, Journal of Volcanology and Geothermal Research, 263, 209-223.

-     Sharafi, S., Fouladvand, S., Simpson, I., & Alvarez, J. A. B (2016). Application of pattern recognition in detection of buried archaeological sites based on analysing environmental variables, Khorramabad Plain, West Iran, Journal of Archaeological Science: Reports, 8, 206-215.

-     Stein, R., Yeats, R.S(1989). Hidden Earthquakes: Scientific American, Sci. Am., 260, 48-57.

-     Süzen, M.L., Toprak, V (1998). Filtering of satellite images in geological lineament analyses: an application to a fault zone in central Turkey, International Journal of Remote Sensing, 19 (6), 1101-1114.

-     Vernant, P.H, Nilforoushan, F., Hatzfeld, D., Abbassi, M.R., Vigny, C., Masson, F., Nankali, H., Martinod, J., Ashtiani, A., Bayer, R., Tavakoli, F., Chery, J (2004). Present-day crustal deformation and plate kinematics in Middle East constrained by GPS measurements in Iran and northern Oman, Geophysical Journal International, 157 (1), 381-398.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فصلنامه جغرافیا و توسعه

دوره 17، شماره 56
پاییز 1398
صفحه 1-20

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 17 شهریور 1398
  • تاریخ پذیرش: 17 شهریور 1398

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار