بررسی و ارزیابی نقش اجرای طرح ‌هادی در توسعه‌ی گردشگری روستاهای توریستی مطالعه‌ی موردی: روستای توریستی صور در شهرستان بناب

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه محقق اردبیلی

2 عضو هیأت‌ علمی گروه مهندسی معماری، دانشگاه بناب

3 مدرس مهندسی معماری، دانشگاه بناب

چکیده

تهیه و تدوین طرح­های هادی در روستاهای توریستی از دو جنبه دارای اهمیّت است، اول اینکه میزان موفقت طرح­های هادی وابسته به شرایط محیطی و انسانی بوده و دوم اینکه روستاهای توریستی بنا به کارکرد ویژه­ی خود نیازمند انجام طرح­های توسعه‌ی متناسب با کارکرد گردشگری هستند. تحقیق حاضر با هدف اصلی شناسایی و تحلیل آثار اجرای طرح‌ هادی از دیدگاه سه گروه ساکنان روستاهای توریستی، گردشگران و ساکنان روستاهای فاقد گردشگری صورت گرفته است. تحقیق از نظر ماهیّت، از نوع پژوهش­های کمی، از لحاظ درجه کنترل متغیّرها، پیمایشی و از نظر نحوه گردآوری داده‌ها، از نوع تحقیقات میدانی محسوب می‌شود. جامعه‌ی آماری این تحقیق را تمامی سرپرستان خانوارهای روستای صور تشکیل می­دهد (72N=). علاوه بر این به‌ منظور رعایت اصل برابری، 72 نفر از گردشگران وارد شده به این روستا و 72 نفر نیز از روستای فاقد گردشگری آلقو و به روش تصادفی ساده انتخاب‌ شده است. برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه استفاده گردید. روایی پرسشنامه با نظر پانلی از کارشناسان و پژوهشگران مورد تأیید قرار گرفت. برای تعیین پایایی ابزار تحقیق تعداد 15 پرسشنامه به ‌صورت پیش‌آزمون در هر یک از گروه­ها (مجموع 45 پرسشنامه در سه گروه) انجام گرفت. مقدار آلفای کرونباخ محاسبه ‌شده برای مقیاس اصلی پرسشنامه روستای گردشگری صور 874/0، گردشگران 886/0 و روستای فاقد گردشگری 901/0 به دست آمد. نتایج به‌دست‌آمده از تحلیل عاملی نشان داد که انتظارات هر سه گروه در مورد عامل­های کالبدی- ساختاری، اجتماعی، بهداشتی، اقتصادی و زیست‌محیطی متفاوت است. درمجموع 5/73 درصد از واریانس کل آثار اجرای طرح ‌هادی را تبیین می­نمودند. علاوه بر این نتایج آزمون Anova وجود تفاوت معنی­دار بین انتظارات گروه­ها اثبات و آزمون­های تکمیلی- تعاقبی نیز نشان داد که بیشترین اختلاف بین گروه گردشگران و کمترین میزان شکاف بین دو گروه از روستاهاست. در نهایت با توجه به یافته­های پژوهش بحث و پیشنهادات کاربری در زمینه­ی بهبود وضعیت طرح­های محدوده‌ی مورد مطالعه ارائه شده است

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigation and Evaluation of the Role of Implementation of Hadi Plan in Tourism Development of Touristic Villages Case study: Savar Touristic Village in Bonab County

نویسندگان [English]

  • Vakil Heidari Sareban 1
  • Soghra Niroumand Shishavan 2
  • Ali Majnoony Tootakhaneh 3
  • Mahboubeh Neghabi 2
چکیده [English]

Preparation and development of Hadi plans in touristic villages is important from two aspects: firstly the success rate of Hadi plans depends on the environmental and human conditions and secondly, the touristic villages depending on their special function, require the performance of developing plans in appropriate with their tourism function.  This study aimed to identify and analyze the effects of the implementation of Hadi  plans  on the development of Touristic Villages from the views of three groups of  touristic villages residents, tourists and villages' residents with no tourism. This research from the mature point of view is of  quantitative one and from the view of control of variables is of   surveying  type and from the view of  gathering data is of field type. The statistical society of this study is all the heads of households I of Savar village (N =72). In addition, to observe the principle of equality, 72 tourists that entered in to this village and 72 rural residents of non-touristic village of  Algho has been selected by simple random sampling method.Questionnaire was used to collect the data. Validity of questionnaire was confirmed by a panel of experts and researchers in this study. To determine the reliability of research in each of the groups, 45 pre-test questionnaires were conducted. Cronbach's alpha calculated for the scale of the questionnaire for touristic village  was obtained 0.874, tourists 0.886 and non-touristic Villages 0.901. The results of this analysis indicated that eexpectations of three groups about structural- physical, social, health, economy and environmental factors is different. A total of 73.5 percent of the total variance explained by the effects of implementation of Hadi Plans. In addition, according to results of Anova test, there is a significant difference between the expectations of groups and the supplementary- pursuit tests showed that the greatest difference is between the groups of tourists and the lowest gap is between the two groups in rural areas. Finally, with regard to findings, functional suggestions were presented and discussed in respect of the improvement of the conditions of the existing plans.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Hadi Plan
  • rural development
  • Touristic villages
  • Local communities
  • Savar village

مراجع

-  آمار، تیمور؛رضا صمیمی‌شارمی (1388). ارزشیابی آثار کالبدی اجرای طرح­های هادی روستایی (مطالعه موردی: بخش خمام شهرستان رشت)، مسکن و محیط روستا.شماره 127.سال بیست‌وهشتم.صفحات55- 44.

-  برزو، غلامرضا؛ ایوب شاه حسینی ؛ محمد صادق عباسی­زاده قنواتی؛ اقدس ولی­زاده ؛ محمد باقرنسب؛ مجید بهرامی؛ سارا عبدالملکی؛ کیومرث زرافشانی (1389). ارزشیابی کیفی اجرای طرح‌هادی در روستای کرناچی شهرستان کرمانشاه: کاربرد نظریه‌ی بنیانی، پژوهش­های روستایی. شماره 3. دوره 1. صفحات 172- 153.

-   پاپلی‌یزدی، محمدحسین؛ محمدامیر ابراهیمی (1385). نظریه­های توسعه‌ی روستایی، سمت. تهران.

-   پژوهشکده سوانح طبیعی (1388). ارزشیابی آثار اجرای طرح‌هادی روستایی،بنیادمسکن انقلاب اسلامی. تهران.

-  حافظ رضازاده، معصومه؛ محمود رضا انوری (1388).  رویکردی بر توانمندی‌های طرح‌هادی با تأکید بر توسعه‌ی پایدار گردشگری روستایی پژوهش موردی: روستای لجی سراوان، اولین کنفرانس ملی مسکن و توسعه‌ی کالبدی روستا، زاهدان. دانشگاه سیستان و بلوچستان.

-   رضوانی، محمدرضا (1390). مقدمه­ای بر برنامه­ریزی توسعه‌ی‌روستایی در ایران، چاپ چهارم. قومس. تهران.

-  رکن‌الدین افتخاری، عبدالرضا؛ داود مهدوی؛ ناهید اکبری سامانی (1392). ارائه الگوی برنامه‌ریزی راهبردی توسعه گردشگری پایدار روستایی (مطالعه موردی: دهستان لواسان کوچک)، دوره 45. شماره 1. 146-123.

-   شهبازی، اسماعیل (1389). درآمدی بر آسیب­شناسی توسعه روستایی، دانشگاه شهید بهشتی. تهران.

-  عنابستانی، علی‌اکبر (1388). ارزیابی آثار کالبدی طرح‌های هادی روستایی (مطالعه موردی: روستاهای غرب خراسان رضوی). مجموعه مقالات اولین کنفرانس ملی مسکن و توسعه کالبدی روستا، زاهدان. 8 و 9 مهر ماه 1388. صفحات 6- 1.

-   عنابستانی، علی­اکبر؛ محمدحسن اکبری (1391). ارزیابی طرح‌های هادی و نقش آن در توسعه‌ی کالبدی روستا از دیدگاه روستاییان (مطالعه‎ی موردی: شهرستان جهرم)، فصلنامه پژوهش­های جغرافیای انسانی. دوره44. شماره4. صفحات 110- 93 .

-  غفاری، غلامرضا؛ حسین میرزایی؛ علیرضا کریمی (1390). بررسی رابطه بین صنعت و کیفیت زندگی، توسعه روستایی، شماره 1. دوره سوم. صفحات 22- 1.

-   غیاث وند، احمد؛ شهین خاصی (1392). کاربرد آمار و spss در تحلیل داده­ها، انتشارات تیسا. تهران. چاپ اول. جلد یک.

-   کلانتری، خلیل (1382). پردازش و تحلیل داده‌ها در تحقیقات اجتماعی- اقتصادی، شریف. تهران.

-  مرکز آمار ایران (1390). سالنامه آماری: سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال 1390 در استان آذربایجان شرقی. وزارت کشور، استانداری آذربایجان شرقی. معاونت برنامه­ریزی. دفتر آمار و اطلاعات.

-  مولائی‌هشجین، نصرالله (1386). تحلیل پیرامون اهداف، ضرورت­ها و فرایند تهیه و اجرای طرح­های هادی روستایی با تأکید بر گیلان، چشم­انداز جغرافیایی. شماره 4. سال دوم. صفحات 123- 105.

-  وارثی، حمیدرضا؛ حمید صابری (1388). ارزیابی طرح‌های هادی روستایی در توسعه کالبدی روستا (مطالعه موردی روستاهای استان اصفهان)، مجموعه مقالات اولین کنفرانس ملی مسکن و توسعه کالبدی روستا. زاهدان. 8 و 9 مهر ماه 1388. صفحات 5- 1.

-   Amekawa,Y(2011). "Agroecology and sustainable livelihoods: Towards an integrated approach to rural development." Journal of Sustainable Agriculture 35(2): 118-162.

-   Barke, M (2004). "Rural tourism in Spain." International journal of tourism research 6(3): 137-149.

-   Briedenhann, J. and E. Wickens (2004). "Tourism routes as a tool for the economic development of rural areas-vibrant hope or impossible dream?" Tourism Management 25(1): 71-79.

-   Buciega, A., et al (2009). "The context of rural-urban relationships in Finland, France, Hungary, The Netherlands and Spain." Journal of Environmental Policy & Planning 11(1): 9-27.

-   Cawley, M & D. A. Gillmor (2008). "Integrated rural tourism:: Concepts and Practice." Annals of Tourism Research 35(2): 316-337.

-   Chuang, S.-T (2010). "Rural tourism: Perspectives from social exchange theory." Social Behavior and Personality: an international journal 38(10): 1313-1322.

-   Croy, W. G (2010). "Planning for film tourism: Active destination image management." Tourism and Hospitality Planning & Development 7(1): 21-30.

-   Dyer, P., et al (2007). "Structural modeling of resident perceptions of tourism and associated development on the Sunshine Coast, Australia." Tourism Management 28(2): 409-422.

-   Ferguson, L. (2011). "Tourism, consumption and inequality in Central America." New Political Economy 16(3): 347-371.

-   Horng, J.-S. and C.-T. S. Tsai (2010). "Government websites for promoting East Asian culinary tourism: A cross-national analysis." Tourism Management 31(1): 74-85.

-   Ibrahim, Y and A. R. A. Razzaq (2010). "Tourism Homestay program and rural community development in Malaysia."Journal of Ritsumeikan Social Sciences and Humanities 2: 7-24.

-   Ionel, B. (2013). "The factors appearance and development of rural tourism." The Journal of the Faculty of Economics-Economic 1(1): 750-758.

-   Ionel, B. (2013). "The factors appearance and development of rural tourism." The Journal of the Faculty of Economics-Economic 1(1): 750-758.

-   Karanasios, S. and S. Burgess (2008). "Tourism and Internet adoption: a developing world perspective." International journal of tourism research 10(2): 169-182.

-   Knickel, K., et al (2009). "Towards a better conceptual framework for innovation processes in agriculture and rural development: from linear models to systemic approaches." Journal of Agricultural Education and Extension 15 (2): 131-146.

-   Komppula, R. (2014). "The role of individual entrepreneurs in the development of competitiveness for a rural tourism destination–A case study." Tourism Management 40: 361-371.

-   Latorre, M. L. (2014). "Catalan-ness (es) in the Catalan Countries." Catalan Social Sciences Review: 1-14.

-   Lumsdon, L (1997). Tourism marketing international Thomson Business press London. Vol 1, PP:1-18

-   Marques, J. and N. Santos (2016). "Developing business tourism beyond major urban centres: the perspectives of local stakeholders." Tourism and Hospitality Management 22(1): 1-15.

-   McAreavey, R. and J. McDonagh (2011). "Sustainable rural tourism: Lessons for rural development." Sociologia ruralis 51(2): 175-194.

-   McGehee, N. G., W. Knollenberg and A. Komorowski (2015). "The central role of leadership in rural tourism development: a theoretical framework and case studies." Journal of Sustainable Tourism 23(8-9): 1277-1297.

-   Messely, L., et al. (2010). "Regional identity in rural development: three case studies of regional branding." APSTRACT: Applied Studies in Agribusiness and Commerce 4(3/4): 19-24.

-   Nair, V., U. T. Munikrishnan, S. D. Rajaratnam and N. King (2015). "Redefining rural tourism in Malaysia: A conceptual perspective." Asia Pacific Journal of Tourism Research 20(3): 314-337.

-   Pamučar, D., G. Ćirović and D. Sekulović (2015). "Development of an integrated transport system in distribution centres: A FA'WOT analysis." Technical Gazette 22(3): 649-658.

-   Phillips, W. J., et al. (2013). "Tourist word of mouth and revisit intentions to rural tourism destinations: A case of North Dakota, USA." International journal of tourism research 15(1): 93-104.

-   Privitera, D (2010). "The importance of organic agriculture in tourism rural." Applied Studies in Agribusiness and Commerce, Agroin form Publishing House, Budapest: 59-64.

-   Sandbrook, C. G (2010). "Putting leakage in its place: the significance of retained tourism revenue in the local context in rural Uganda." Journal of International Development 22(1): 124-136.

-   Su, B (2011). "Rural tourism in China." Tourism Management 32(6): 1438-1441.

-   Su, B (2013). "Developing rural tourism: The PAT program and ‘nong jia le’tourism in China." International journal of tourism research 15(6): 611-619.

-   Tian, M., Q.-w. Min, W.-j. Jiao, Z. Yuan, A. M. Fuller, L. Yang, Y.-x. Zhang, J. Zhou and B. Cheng (2016). "Agricultural Heritage Systems Tourism: definition, characteristics& development framework." Journal of Mountain Science 13(3): 440-454.

-   Xiao, L (2010). "Low Carbon Tour A Future Rural Tourism Model of Beijing [J]." Social Science of Beijing 1: 42-46.

 

 
 

 

 

فصلنامه جغرافیا و توسعه

دوره 15، شماره 46
بهار 1396
صفحه 79-100

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 08 اسفند 1395
  • تاریخ پذیرش: 08 اسفند 1395

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار