مطالعه‌ی تغییرات کاربری اراضی به کمک سامانه اطلاعات جغرافیایی و تکنیک‌های سنجش از دور (مطالعه موردی: شهرستان اندیمشک)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه محیط زیست دانشگاه صنعتی خاتم‌الانبیاء بهبهان، بهبهان، ایران

2 کارشناس ارشد ارزیابی و آمایش سرزمین، دانشگاه صنعتی خاتم‌الانبیاء بهبهان

3 استادیار گروه محیط زیست، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی اهواز، اهواز، ایران

4 استادیار مرتع و آبخیزداری دانشگاه صنعتی خاتم‌الانبیاء بهبهان، بهبهان، ایران

چکیده

افزایش پرشتاب جمعیّت در بسیاری از شهرها، موجب تغییر کاربری اراضی و تغییر شکل فیزیکی شهر شده است. مطالعه‌ی تغییرات کاربری­های اراضی شهرها و بررسی علل آن طیّ دوره­های زمانی مختلف، می­تواند در مدیریت بهینه شهرها و منابع طبیعی مؤثر باشد. در این مطالعه که در جنوب غرب ایران، در شهر اندیمشک انجام شده است، با استفاده از تصاویر ماهواره­های MSS و TM لندست 5 و لندست 8 در سال­های 1364، 1379 و 1392 به عنوان منبع داده و با توصیف تصاویر به کمک طبقه­بندی نظارت شده با الگوریتم maximum likelihood، در نرم­افزار ENVI 4/8 تغییرات کاربری اراضی بخش جنوبی شهر اندیمشک طیّ سال­های 1364 تا 1392 بررسی شد.
نتایج نشان داد که از سال 1364 تا 1392 مساحت مراتع کاهش یافته و به مساحت مناطق مسکونی، زمین‌های کشاورزی و اراضی پوشیده از آب افزوده شده است. بیشترین تغییر در میان کاربری­های مورد مطالعه در کل بازه 28 ساله مربوط به زمین­های مرتعی می‌باشد که میزان 17905.09 هکتار کاهش داشته است و کم­ترین تغییر مربوط به مناطق شهری می­باشد که میزان 2840.97 هکتار افزایش داشته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Study the Changes of Land Use by the Help of GIS & RS Case Study: Andimeshk City

نویسندگان [English]

  • GholamReza Sabzghabaei 1
  • Sepideh Raz 2
  • Soolmaz Dashti 3
  • Shahram Yousefi Khanghah 4
چکیده [English]

Increasing population growth in many cities has made changes in the land uses and physical shape of the cities. Studying the land use changes of cities and study of their causes during different time periods can be effective on urban managing and natural resources management. In this study that has been applied in southwest of IRAN, Andimeshk city, by using Landsat 5 & Landsat 8 images of 1985, 2000 & 2013 as the source of data, and by describing images via supervised classification with maximum likelihood algorithm, land use changes between years 1985 and 2013 were calculated. Results showed that area of ranges has reduced and the area of urban regions, agricultural lands and water covered areas has increased between 1985 and 2013. Among all of land uses, ranges had the most changes (17905.09 ha reduce) and urban regions had the least changes (2840.97ha increase).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Remote Sensing
  • GIS
  • Land Use
  • Change Detection
  • Supervised classification
-  Aguirre-Gutiérrez, J., A.C. Seijmonsbergen & J.F. Duivenvoorden (2012). Optimizing land cover classification accuracy for change detection, a combined pixel-based and object-based approach in a mountainous area in Mexico. Applied Geography 34 (2012). 29-37.
-  Aboel Ghar, M., Shalaby, A., & Tateishi, R. (2004). Agricultural land monitoring in the Egyptian Nile Delta using Landsat data. The International Journal of environmental studies, 61(6), 651-657.
-  Burnett,C., & Blaschke,T (2003). A multi-scale segmentation/object relationship modelling methodology for landscape analysis. Ecological Modelling, 168(3), 233-249.
-  Campbell, J. B (1987). Introduction to remote sensing. The Guilford Press, PP: 551.
-  Chan,J. C., Chan,K.P., & Yeh, A. G. O (2001). Detecting the nature of change in an urban environment:A comparison of machine learning algorithms. Photogrammetric Engineering and Remote Sensing,67,213-225.
-  Coppin, P., Jonckheere, I., Nackaerts, K., Muys, B., & Lambin, E (2004). Digital change detection methods in ecosystem monitoring: a review. International Journal of Remote Sensing, 25 (9), 1565-1596.
-  Dewan, A. M. & Yamaguchi, Y (2009). Land use and land cover change in Greater Dhaka, Bangladesh: Using remote sensing to promote sustainable urbanization, Applied Geography, 29: 390-401.
-  Grecchi, R. C., Q. Hugh J. Gwyn, Goze Bertin B_eni_e,Antonio Roberto Formaggio, Fernando C_esar Fahl (2014). Land use and land cover changes in the Brazilian Cerrado: A multidisciplinary approach to assess the impacts of agricultural expansion.Applied Geography 55, 300-312.
-  Giri,C., Zhu, Z &Reed,B(2005).A comparative analysis of the Global Land Cover 2000 and MODIS land cover data sets. Remote Sensing of Environment, 94, 123-132.
-  Hathout,S(2002). The use of GIS for monitoring and predicting urban growth in East and West St Paul, Winnipeg, Manitoba, Canada. Journal of Environmental Management, 66, 229-238.
-  Herold,M.,Goldstein,N.C&Clarke, K. C (2003). The spatiotemporal form of urban growth: measurement, analysis and modeling. Remote Sensing of Environment, 86, 286-302.
-  Jansen, L. J. M. & Di Gregorio, A (2002). Parametric land cover & land-use classifications as tools for environmental change detection. Agriculture, Ecosystems and Environment 91, 89-100.
-  Kaiser,M.F.M(2004). Monitoring and modelling the impact of engineering structures on coastline change, Nile Delta, Egypt, Ph.D. thesis, University of Reading, UK, 270-271.
-  Kukkonen, M. & Niina Kayhko (2014). Spatio-temporal analysis of forest changes in contrasting land use regimes of Zanzibar, Tanzania. Applied Geography 55, 193-202.
 
-  Lambin, E. F., & Ehrlich, D (1997). Land-cover changes in sub-Saharan Africa (1982-1991): Application of a change index based on remotely sensed surface temperature and vegetation indices at a continental scale. RemoteSensing of Environment,61,181-200.
-  Shalaby, A., Aboel Ghar, M., & Tateishi, R. (2004). Desertification impact assessment in Egypt using low resolution satellite data and GIS. The International Journal of Environmental Studies, 61(4), 375-384.
-  The World Bank (2007). Dhaka: Improving living conditions for the urban poor. Sustainable Development Unit, South Asia Region, Report No. 35824-BD.
-  WafaNori, Hussein M. & Sulieman, Irmgard Niemeyer (2009). "Detection of Land Cover Changes in EL Rawashda Forest, Sudan: A Systematic Comparision", International Geoscience and Remote Sensing Symposium (IGARSS), Vol. 1, PP: I88-I91, 2009 IEEE International Geoscience and Remote Sensing Symposium, IGARSS 2009- Proceedings.
-  W. W. Zhang, L. Yao, H. Li, D. F. Sun, L. D. Zhou (2011). Research on Land Use Change in Beijing Hanshiqiao Wetland Nature Reserve Using Remote Sensing and GIS. Procedia Environmental Sciences 10, 583-588.
-  آمارنامه‌ی استان خوزستان، معاونت آمار و اطلاعات، سازمان‌برنامه و بودجه استان ‌خوزستان، سال‌های 1363 و 1390.

-  سرشماری‌های‌عمومی نفوس و مسکن سال 1389،  مرکز آمار ایران.

-  علوی‌پناه، سیدکاظم؛ حمیدرضا متین­فر؛ عمار رفیعی ‌امام (1387). کاربرد فناوری‌اطلاعات در علوم زمین، انتشارات دانشگاه تهران.

-  وضعیت اجرای قانون تعاریف و تقسیمات ‌کشوری استان خوزستان، گزارش توجیهی وزارت کشور.