ارزیابی پتانسیل ناپایداری دامنه‌ای به کمک مدل منطقه‌ای در بخش شمال غرب زاگرس با توجه به زمین‌لغزش‌های حوضه‌ی لیله

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

چکیده

      دامنه‌های زاگرس در بعضی از قلمرو این رشته کوه‌ها مستعد انواع حرکات توده‌ای است. در این تحقیق حساسیت دامنه‌های بخش شمال غرب زاگرس از نظر نوع سطحی این پدیده با توجه به لغزش‌های حوضه‌ی لیله مورد ارزیابی قرارگرفته است. هدف از این کار نه تنها پهنه‌بندی دامنه‌های حوضه لیله از نظر شدت و ضعف در وقوع لغزش بوده است بلکه دستیابی به مدلی نیز بوده است تا جهت پهنه‌بندی دامنه‌ها از نظر ناپایداری‌ها قابل تعمیم به مناطق مجاور هم باشد. برای این منظور دامنه‌های منطقه‌ی مورد نظر با استفاده از هشت متغیّر: لیتولوژی، شیب، مورفولوژی دامنه، جهت‌گیری دامنه، کاربری اراضی، فاصله از زهکش، فاصله از جاده و فاصله از سکونتگاه، با چهار روش: وزنی؛ ارزش اطلاعاتی؛ تراکم سطح و AHP مورد پهنه‌بندی قرار گرفته است. متغیّر‌های هشت‌گانه‌ی فوق با توجه به ارتباط آماری بین پراکندگی فضایی 39 توده لغزشی در سطح حوضه با هر طبقه یا کلاس از متغیّر‌های تأثیرگذار در وقوع لغزش‌های سطحی انتخاب شده‌اند. انتخاب روش‌های فوق نیز به دلیل استفاده‌ی گسترده‌ی آنها توسط پژوهشگران ایرانی بوده است.نتایج تحقیق که بهصورت چهار نقشه پهنه‌بندی در چهار سطح: پهنه با خطر خیلی زیاد، پهنه با خطر زیاد، پهنه با خطر متوسط و پهنه با خطر کم ارائه گردیده است، نشان می‌دهد که روش آماری دو متغیّره تراکم سطح بیشترین  و روش وزنی نیز کمترین همخوانی با ویژگی‌های منطقه‌ی مورد مطالعه را دارد. مطابق نتیجه روش تراکم سطح حدود86/16 درصد از مساحت حوضه لیله در معرض خطر خیلی زیاد، 21/49 درصد در معرض خطر زیاد، 35/25 درصد در معرض خطر متوسط و 57/8 درصد نیز در معرض خطر کم از نظر لغزش قرار دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Hill Side Instability Potential by Using Regional Model in the North West Part of Zagros, Regarding Leile Landslides

نویسندگان [English]

  • Zahra Rahimzadeh
  • Mahmoud Alaiee taleghani
چکیده [English]

Zegros hillsides in some zones of these mountain chains   is suitable for  different mass movements. In this paper, the sensitivity of  slopes at the  northwest part of zagros mountain has been evaluated regarding the  landslide risk of Leile zone . the aim was not only zoning the hill sides of Leile from the view point of intensity and weakness in occurrence of land sliding, but also it was  for obtaining a model to distribute the hillsides zoning to other areas from  instability point of view.
 To this end, the slopes of  the considered area was zoned by using eight variables including : litho logy, slope gradient, slope morphology, slope direction, land-use type, distance from drainage, distance from  road and distance from settlements or by four methods such as weight, informative value, surface density, and analytic hierarchy process (AHP); the above said parameters , with respect to the statistical relationship between spatial dispersion of 39 sliding mass were selected at the area with any type of class of variables effective on surface landslides. Selecting the above methods was made based on their extensive use by the Iranian researchers.
The study results which was presented as four zoning  maps in four levels i.e very high risk zone, high risk zone, medium risk zone, and low risk zone, indicates that the  two variables statistical method of the surface density has the highest and weight method has the lowest conformity with the specifications of the under study area. Based on the results of surface density, about 16.86% of Leile area is faced with very high risk, 49.21% high risk  and 8.57% with low risk of land sliding.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Leileh watershed
  • Modelling
  • zoning
  • landslide