تبیین راهبردهای آمایشی در مناطق کشاورزی قدیمی بر اساس رویکرد سیستمی هیلهورست مورد : منطقه گیلان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

چکیده

از آنجا که ساختار فضایی هر منطقه و میزان تعادل نظام شهری آن بازتاب کالبدی ساختارهای اقتصادی، اجتماعی منطقه است، مدل‌های رایج آکادمیک، مانند رتبه- اندازه، آنتروپی، هرفیندال و... علیرغم ارزش‌های کمیّت‌پذیری و سادگی، فاقدکفایت لازم‌اند. زیرا شاخص‌های اقتصادی اجتماعی، اداری و کالبدی را نادیده گرفته، صرفاً معطوف جمعیّت شهرها هستند. هدف پژوهش: کاربرد رویکرد سیستمی هیلهورست در تبیین راهبرد آمایشی منطقه گیلان  و روش تحقیق نیز: روش تحلیل سیستمی (نظامگرا)، با داده‌ها و اطلاعات اسنادی و کاربرد مدل‌های رتبه ـ اندازه، ضریب جینی، نخست شهری و قلمرو تحقیق هم استان گیلان به مثابه منطقه‌ی عملکردی و برنامه‌ریزی است. رویکرد سیستمی هیلهورست، چهار عامل مؤثر (وسعت پهنه‌ی مساعد اکولوژیک، ظرفیت منابع معدنی، عملکرد اقتصادی فرامنطقه‌ای، میزان تمرکز اداری) را تجزیه وتحلیل و بازتاب آن‌ها را بردو مؤلفه فضایی (نظام شهری، وسعت پهنه حاشیه‌ای) ارزیابی می‌کند. متعاقباً مناطق به چهار دسته تفکیک و بر پایه‌ی جایگاه ملی، راهبرد آمایشی مطلوب منطقه تدوین می‌گردد. طبق یافته‌ها، منطقه‌ی گیلان: دارای پهنه مساعد اکولوژیک وسیع، فاقد منابع معدنی، عملکرد اقتصادی کشاورزی و گردشگری، سیستم اداری متمرکز و پدیده‌ی فوق برتری نخست شهری، اما وسعت نسبی حاشیه منطقه ناچیز است. منطقه‌ی گیلان"منطقه‌ی کشاورزی قدیمی" تلقی و راهبرد آمایشی مناسب منطقه "تثبیت پراکنده" انتخاب و نهایتاً محورها و حوزه‌های سرمایه‌گذاری، معرفی گردید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Explanation of Spatial Development Strategies in the Old Agricultural Regions by Hilhorst System ApproachCase: Gilan region

نویسندگان [English]

  • zeinab sargazi
  • gamal mohamadei
  • amirhamzeh shahbazi
چکیده [English]

 
Since  the spatial structure of each region  and equilibrium amount of   urban system represents the physical reflection  of   social and  economical structures of the region, the current  Academic models such as Rank-size, Entropy, Herfindahl and ... , despite the simplicity and  quantifiable values, do not have sufficient capacity. Because these models ignore the social, economical, administrative and physical indicators, and just focus on the population of cities. The aim of the research is the application of -Hilhorst systemic approach for explaining the regional spatial planning strategy  for Guilan region and the research method  is systemic analytical method, with documentary  data and information , through the application of  models as Rank - size, Gini coefficient, the urban Primacy indicator. Case study is Gilan Province as functional planning region.
 Hilhorst systemic approach analyzes four factors (extent of favorable ecological zones, mineral resources capacity, a regional economic performance, management concentration), then evaluates their reflections on the two spatial components (marginal zone extent, Urban system).
Subsequently, the regions will be divided into four categories and based on national position of  each region  ,the optimal Spatial strategy of the region  will be developed. According to the findings, Gilan region has extensive and appropriate ecological zones, lack of mineral resources, the economical, agricultural and tourism performance, Centralized administrative system and first urban primacy index, but the relative extent of marginal area is small. Gilan region was considered as "old agricultural area"   the appropriate strategy of the area was determined as “consolidation distributed" or "Fixed spread” and finally the axes and fields of investment were determined.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Spatial strategies
  • Hilhorst System approach
  • Gilan region
  • Urban system
  • Spatial planning