ارزیابی تکنیک¬های ژئومورفولوژیکی جهت شناسایی مخروط¬افکنه¬های قدیمی و جدید به منظور تعیین مناطق مستعد سیل¬خیزی در چهار مخروط¬افکنه در زاگرس چین¬خورده دکتر شهرام بهرامی کاظم بهرامی استادیار جغرافیا دانشگاه تربیت معلم سبزوار دانشجوی کارشناسی ارشد زمین¬شناسی مهندسی دانشگاه تربیت مدرس

در این تحقیق، به­منظور تفکیک بخش­های فعال و غیرفعال مخروط­افکنه­ها، چهار مخروط­افکنه در زاگرس چین­خورده بررسی شده است. تفکیک بخش­های فعال و غیرفعال مخروط­افکنه­ها از نظر سیل­خیزی با استفاده از شاخص­های ساده­ی ژئومورفولوژیکی مانندالگوی­زهکشی، مورفولوژی سطح مخروط و شاخص­تضاریس، رنگ مخروط­ها در تصاویر ماهواره­ای ،حداکثر عمق برش مخروط­ها و شاخص­های هوازدگی مانند میزان هوازدگی آبرفت­ها، حفره­دار شدن قلوه­سنگ­های آهکی انجام شده است. جهت تعیین ناهمواری و حداکثرعمق برش سطح مخروط­ها، با استفاده از دوربین نقشه­برداری دو مقطع از سطح هر مخروط_­افکنه تهیه شد. تفکیک بخش­های قدیمی و جدید مخروط­افکنه­ها براساس تن (رنگ) تصاویر و همچنین تعیین الگوی زهکشی کانال­ها در مخروط­های جدید و قدیمی براساس تصاویر ماهواره­ای کویک­برد انجام شد. بررسی شاخص­های هوازدگی سطح مخروط­ها نیز بر اساس مطالعات میدانی انجام­ گرفت. نتیجه­ی این تحقیق نشان می­دهد که مخروط­های قدیمی یا غیرفعال اغلب دارای الگوی­زهکشی همگرا یا شبکه­­ درختی هستند درحالی­که مخروط­های جدید اغلب دارای ­الگوی زهکشی واگرا، شاخه­شاخه و متقاطع هستند. بخش­های غیرفعال مخروط­ها، دارای تن رنگ تیره­تری نسبت به­مخروط­های جدید در تصاویر ماهواره­ای می­باشند.
  مورفولوژی سطح مخروط­های قدیمی (به­علت غلبه­ی فرسایش قهقرایی و توسعه­ی بدلندها به­سمت بالادست) ناهموارتر و دارای تضاریس بیشتری نسبت به­ مخروط­های جدید هستند. به­­طور کلی حداکثر میزان برش در مخروط­های قدیمی بیش از مخروط­های جدید است. شاخص­های هوازدگی مانند حفرات در ذرات آهکی نیز در مخروط­های قدیمی­وجدید کاملاً با هم متفاوت است به­طوری­که بخش­های غیرفعال دارای هوازدگی و انحلال بیشتر و بنابراین دارای خاک ضخیم­تری نسبت به مخروط­های جدید هستند. تحقیق حاضر نشان می­دهد که  شاخص­های ژئومورفولوژی ابزارمناسبی جهت تفکیک­مناطق فعال و غیرفعال مخروط­افکنه­ها از نظر سیل­خیزی می­باشند. با این وجود به علت تأثیر عواملی مانند تکتونیک، تغییرات اقلیمی، لیتولوژی حوضه­های بالادست مخروط­ها و مساحت مخروط­ها نمی­توان از تمامی شاخص­ها در هر مخروط استفاده نمود.