ارزیابی پایداری توسعه¬ی روستایی مطالعه¬ی موردی: شهرستان کمیجان دکتر حمید شایان دانشیارجغرافیا دانشگاه فردوسی مشهد دکتر سیدرضا حسین¬زاده دانشیار جغرافیا دانشگاه فردوسی مشهد رضا خسروبیگی دانشجوی دکتری برنامه¬ریزی روستایی دانشگاه فردوسی مشهد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

10.22111/gdij.2011.530

چکیده

روند تحولات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی چند دهه­ی اخیر ایران و گوناگونی بستر جغرافیایی، موجب شکل­گیری نظام فضایی نامتعادل در سطح سکونتگاه­های روستایی شده است. گرچه تقویت سلسله مراتبی سکونتگاه­ها در راستای ساماندهی مطلوب فضاهای روستایی اهمیت زیادی دارد، اما در برنامه­های عمرانی برای تحقق این مهم به دلیل تأکید بر  شاخص­های خدماتی، نتایج مطلوبی به­دست نیامده است. مقاله­ی حاضر درصدد است با رویکردی همه­جانبه و در قالب روش توصیفی- تحلیلی و همبستگی، سطح پایداری توسعه و عوامل مؤثر بر آن را در 49 سکونتگاه روستایی شهرستان کمیجان مشخص سازد. جمع­آوری داده­ها از طریق پرسشنامه در حجم نمونه 430 نفر و تلفیق و ترکیب معیارها و تجزیه و تحلیل داده­ها با استفاده روش­های شاخص­های وزنی و آزمون­های مناسب در نرم­افزار spss انجام شده است. بر اساس آزمون t استیودنت، سطح پایداری تمامی سکونتگاه­ها به طور معناداری کمتر از حد مورد انتظار است. نتایج رگرسیون چند متغیّره نشان داد که بعد اجتماعی با ضریب تعیین 752/0، بیشترین تأثیر را بر سطح پایداری سکونتگاه­ها داشته است. براساس نتایج فن تحلیل عاملی به منظور پایدارسازی سکونتگاه­های مورد مطالعه، ارتقای مشارکت مردم در تصمیم­گیری محلی، سهولت دسترسی به خدمات بهداشتی- درمانی، آموزشی و اقتصادی، مقاوم­سازی مساکن، ساماندهی دفع زباله، افزایش بازده تولید و سطح اشتغال گریزناپذیر هستند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

ارزیابی پایداری توسعه¬ی روستایی مطالعه¬ی موردی: شهرستان کمیجان