بررسی روند تغییرات درجه¬ی توسعه‌یافتگی مناطق روستایی سیستان ‌و بلوچستان با بهره¬گیری از تاکسونومی عددی طی دهه¬های 1385و1375 دکتر عیسی ابراهیم¬زاده دانشیار جغرافیا دانشگاه سیستان و بلوچستان کوهزاد رئیس¬پور دانشجوی دکتری جغرافیا دانشگاه سیستان و بلوچستان

فراهم نمودن زمینه­ی برخورداری از خدمات مختلف رفاهی و زیربنایی، تسهیلات اجتماعی، فرهنگی و بهداشتی از اساسی‌ترین شاخص‌های برنامه‌ریزی در هر واحد برنامه‌ریزی و بویژه مناطق روستایی است. هدف از انجام این پژوهش بررسی درجه­ی توسعه‌یافتگی مناطق روستایی استان سیستان‌و‌بلوچستان برای سطوح شهرستان و بخش، در دو مقطع زمانی 1385 و 1375 می‌باشد. بر همین اساس 35 شاخص توسعه در 5 گروه شاخص‌های؛ جمعیّتی، زیربنایی، اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و بهداشتی- درمانی تعریف و به روش تاکسونومی‌عددی مورد تحلیل قرار گرفته ‌است. نتایج  حاصل از تحلیل یافته­ها بیانگر آن است که در دهه­ی 1375 اغلب روستاهای استان در طبقه مناطق نیمه‌توسعه‌یافته و توسعه‌نیافته قرار داشته­اند، بطوری که تنها 14 درصد از روستاهای استان در نقاط برخوردار و 86 درصد در محدوده­ی نیمه‌توسعه‌یافته و توسعه‌نیافته بوده­اند. علاوه بر آن شکاف توسعه‌ای بین‌شهرستانی و بین‌بخشی نیز در آن مشهود است. توسعه­ی نواحی روستایی استان در مقطع زمانی 1385  به جز در شهرستان زابل و بخش‌های تابعه­ی آن، در سایر شهرستان­ها و بخش­ها نشان­دهنده­ی آن است که این روند رو به رشد ‌بوده است. بطوری که در این سال، 54 درصد روستاها در طبقه­ی توسعه‌یافته ، 30 درصد در ردیف نیمه‌توسعه‌یافته و 16 درصد هم در طبقه­ی ‌محروم قرار‌گرفته‌اند. با این وجود نتایج تفصیلی­تر مبین عدم توازن در این رشد می­باشد؛ بطوری­که تغییر جایگاه و رتبه­ی توسعه­یافتگی روستاها، عمدتاً شامل بخش‌های مرکزی شهرستان­ها بوده‌ است. در واقع این عدم توازن بویژه منجر به اختلاف وضعیت توسعه‌یافتگی مناطق‌روستایی بخش‌مرکزی هر شهرستان با سایر بخش‌های آن شده‌است. این مهم بیانگر پابرجا بودن عدم تعادل­های منطقه‌ای و در عین حال عدم توزیع یکنواخت امکانات در منطقه می‌باشد.