ارزیابی ادراک طرف تقاضا و عرضه از توسعۀ گردشگری با استفاده از تحلیل اهمیت- عملکرد (IPA) مورد مطالعه: روستای سولقان

نویسندگان

1 دانشیار مدیریت گردشگری، دانشگاه علامه طباطبایی تهران، تهران، ایران

2 دانش‌‌آموختۀ کارشناسی‌ارشد جغرافیا و برنامه‌‌ریزی توریسم، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

3 دانشجوی دکترای مدیریت گردشگری، دانشگاه علامه طباطبائی تهران، تهران، ایران

چکیده

گردشگری اساساً فعالیتی اجتماعی، کسب‌وکاری بزرگ و از مهم‌ترین بخش‌های اقتصادی دنیاست که انسان‌محوربودن آن در هر دو سمت عرضه و تقاضا، نشان از اهمیت بررسی و لحاظ ادراکات افراد در برنامه‌ریزی آن دارد. علی‌رغم اهمیت این موضوع، در اغلب پژوهش‌های گردشگری تنها به بررسی دیدگاه و ادراکات یک سمت (به‌ویژه سمت عرضه) پرداخته شده است. پژوهش حاضر با استفاده از روش IPA به بررسی همزمان ادراکات جامعه محلی و گردشگران از توسعه گردشگری روستای سولقان، می‌پردازد؛ با این هدف که مسائل توسعه گردشگری از نظر هر دو سمت، مورد بررسی قرار گیرد. یافته‌های تحلیل ۲۳۹ نفر از اهالی روستا و ۱۴۸ نفر از گردشگران، نشان می‌دهد که از نظر روستاییان، از میان ابعاد پنج‏گانه اقتصادی، اجتماعی‏فرهنگی، زیست‌محیطی، کالبدی و عمومی، بُعد اقتصادی دارای بیشترین میانگین اهمیت و عملکرد است. بُعد زیست‌محیطی و سپس بُعد عمومی، به ترتیب دارای بیشترین میزان تفاوت میانگین اهمیت و عملکرد هستند. از نظر طرف تقاضا نیز بیشترین تفاوت میانگین اهمیت و عملکرد مربوط به وجود امکانات تفرجگاهی، کیفیت حمل و نقل و دسترسی به روستا، اطلاعات راهنمای گردشگری، امکان بازدید از بافت روستایی و پاکیزگی محیط طبیعی است. نتایج حاصل از پژوهش، اطلاعات ارزشمندی را درباره ادراک طرف‌های عرضه و تقاضا از وضعیت کنونی توسعه گردشگری روستای سولقان فراهم می-کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Importance –Performance Analysis Assessing supply and demand's perception of tourism development using (case study: village of Sulaghan)

نویسندگان [English]

  • Mohammad Reza Farzin 1
  • Naser Abdi 2
  • Fatemeh Bagheri 3
چکیده [English]

Tourism basically is a social activity, big business and of the most important world's economic sectors which its human-oriented in both supply and demand sides show the importance of studying and considering people' perceptions in its' planning. Despite the importance of this issue only one side's views and perceptions (in particular the supply side) has been paid in most of tourism researches. The present research using IPA method to examine simultaneously the perceptions of local community (as supplier of tourist attractions) and tourists (as demand side) of suleqan's tourism development. Analysis the results of 239 local people and 148 tourists illustrate that among 5 dimensions of economic, social, environmental, physical and public in opinion of local people, economic dimension has the most of importance and performance average. Environmental and public dimensions have greatest amount of difference respectively. Recreational facilities, transportation quality and access to village, tourist guide information, possibility of visiting of the rustic texture and cleanliness of nature have the most amount of difference respectively in view of demand side. Research's results provide valuable information about of supply and demand's perceptions of Suleqan tourism development's current situation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tourism
  • local residents
  • tourists
  • Sulaghan village
  • Importance-Performance Analysis (IPA)

مراجع

باقری، فاطمه؛ ناصر عبدی (۱۳۹۳). بررسی جایگاه اثرات اقتصادی صنعت گردشگری در تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی، اولین همایش ملی گردشگری معاصر. شیراز.

بدری، سیدعلی؛ ناصر بیات؛ احدالله فتاحی؛ ناصر عبدی؛ فاطمه باقری ‌(۱۳۹۴). بخش‌‌بندی گردشگران روستایی براساس انگیزه‌‌های گردشگری، پژوهش‌‌های جغرافیای انسانی. شمارۀ ۴۷. صفحات  ۷۷۳-۷۸۷.

جورج، ال واندا، مایر، هدر و جی. رید، دانلد (۱۳۹۱). توسعۀ گردشگری روستایی، ترجمۀ محمدرضا رضوانی و مهدی رمضان‌‌زاده لسوبویی، تهران. مهکامه.

خانی، فضیله؛ ابوطالب قاسمی وسمه‌‌جانی؛ علی قنبری‌‌نسب (۱۳۸۸). بررسی اثرات گردشگری ساحلی با تکیه بر نظرسنجی از خانوارهای روستایی، جغرافیای انسانی. شمارۀ ۴. صفحات ۵۱-۶۶.

رضاییان، علی (۱۳۹۱). رفتار سازمانی (چاپ سیزدهم)، تهران. سمت.

سلیمانی‌هارونی، خدیجه؛ بهمن خسروی‌‌پور؛ مسعود برادران؛ منصور غنیان (۱۳۸۹). نگرش ساکنان گردشگری روستایی نسبت به پیامدهای گردشگری روستایی، تحقیقات اقتصاد و توسعۀ کشاورزی ایران. شمارۀ ۲. صفحات ۲۱۳-۲۱۸.

ضیایی، محمود؛ عذرا عزیزی (۱۳۹۳). راهنمای تدوین و کاربرد شاخص‌‌های ارزیابی توسعۀ پایدار گردشگری، تهران. نشر علوم اجتماعی.

شهابیان، پویان (۱۳۹۰). بررسی و اثرات گردشگری شهری در توسعۀ پایدار شهر؛ با تأکید بر ادراک ساکنان، آرمان‌‌شهر. شمارۀ ۷. صفحات ۱۲۱-۱۳۳.

ضرابی، اصغر؛ صدیقه اسلامی‌پریخانی (1390). سنجش تأثیرات اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و زیست‌‌محیطی توسعۀ گردشگری، پژوهش‌‌های جغرافیای انسانی. شمارۀ ۷۵. صفحات ۳۷-۵۲.

ظهیری‌‌نیا، مصطفی؛ هدایت‌الله نیکخواه (۱۳۹۵). بررسی نگرش ساکنان شهر بندرعباس نسبت به تأثیرات گردشگری، مطالعات مدیریت گردشگری. شمارۀ ۳۲. صفحات ۴۳-۶۵.

فنی، زهره؛ محمد علیزاده طولی؛ زینب زحمتکش (۱۳۹۱). تأثیرات گردشگری بر توسعۀ پایدار شهری ازنظر ساکنان، مطالعات مدیریت گردشگری. شمارۀ ۲۸. صفحات ۲۳-۴۳.

قادری، اسماعیل؛ معسا مطهر (۱۳۹۰). بررسی عامل کششی انگیزانندۀ گردشگران در انتخاب مقصد، اقتصاد و مدیریت شهری. شمارۀ ۲. صفحات ۱۵-۲۹.

قنبری، سیروس؛ محمدحسین دهقان؛ حسین میرکی‌اناری(۱۳۹۴). عوامل مؤثر بر توسعۀ کارآفرینی در گردشگری روستایی، مطالعات مدیریت گردشگری. شمارۀ ۳۲. صفحات ۱-۲۰.

علیقلی‌زاده‌فیروزجانی، ناصر؛ مهدی رمضان‌‌زاد‌لسبوئی؛ مجید اسمعیلی (۱۳۹۳). سنجش نگرش و گرایش جامعۀ میزبان به توسعۀ گردشگری در نواحی روستایی مناطق‌بیابانی و کویری، مطالعات جغرافیایی مناطق خشک. شمارۀ ۱۸. صفحات ۳۷-۵۳.

گی، چاک. وی (۱۳۸۷). جهانگردی در چشم‌‌اندازی جامع، ترجمۀ علی پارساییان و سید محمد اعرابی، تهران: دفتر پژوهش‌‌های فرهنگی.

لطفی، صدیقه؛ ادریس باباخانزاده (۱۳۹۳). بررسی اثر گردشگری پایدار شهری بر ساکنان شهر، برنامه‌ریزی و توسعۀ گردشگری. شمارۀ ۹. صفحات ۱۳۰-۱۵۰.

ملکی، راحله (۱۳۹۰). ارزیابی ادراکات جامعۀ میزبان از اثرات اجتماعی-فرهنگی توسعۀ گردشگری، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی.

هاشم‌پور، فهیمه؛ رضا لحمیان؛ معصومه براری (۱۳۹۱). بررسی اثرات اقتصادی و زیست‌‌محیطی گردشگری از دیدگاه شهروندان، اکوسیستم‌‌های طبیعی ایران. شمارۀ ۱. صفحات ۴۹-۶۳.

Almeida- García, F. Andez, M, Balbuena-Vazquez, A., Cortes-Macias. R (2016). «Residents' perceptions of tourism development in Benalmadena» , Tourism Management, Vol. 54: 259-274.

Amuquandoh, F. E (2010). «Residents' perceptions of the environmental impacts of tourism in the Lake Bosomtwe Basin», Journal of Sustainable Tourism, Vol. 18: 223-238.

Andriotis, K., & Vaughan, R. D. (2003). «Urban residents' attitude toward tourism development», Travel Research, Vol.  42:172-185.

Andereck, K. L., & Nyaupane, G. P (2011). «Exploring the nature of tourism and quality of life perceptions among residents», Journal of Travel Research, Vol. 50:248-260.

Buhalis D (2008).«Twenty years on and 10 years after the Internet: The state of eTourism research»,Tourism Management,Vol.3:345-356.

Bujosa, A & Rossello, J (2005).«Modelling environmental attitudes toward tourism», Tourism Management, Vol. 28: 688-695.

Chen, C.M., Chen, S. H., Lee, H.T. & Tsa. T. H (2016). «Exploring destination resources & competitivenesse: A comparative analysis of tourists' perceptions and satisfaction toward an island of Taiwan», Ocean & Coastal Management , Vol. 119: 58-67.

Deng, W. J (2008). «Fuzzy importance-performance analysis for determining critical service attributes», International Journal of Service Industry Management,Vol.19:252-270.

Diedrich, A., & García, E (2009). «Local perceptions of tourism as indicators of destination decline», Tourism Management, Vol. 30:512-521.

Dyer, P., Gursoy, D., Sharma, B., & Carter, J (2007). «Structural modeling of resident perceptions of tourism and associated development», Tourism Management, Vol. 28: 409-422.

Gu, M. & Wong, P (2006). «Residents' Perception of Tourism Impacts», Tourism Geographies, Vol. 3: 253-273.

Gursoy, D. & Rutherford, D. G (2016). «Host attitudes toward tourism: An improved structural model», Annals of Tourism Research, Vol. 31: 495-516.

Job, H., Paesler, F (2013). «Links between nature-based tourism, protected areas, poverty alleviation and crises», Journal of Outdoor Recreation &Tourism,Vol.1: 2-18.

Kim, M. K (2005). «Determinants of rural tourism and modeling rural tourism demand in Korea», dissertation of Ph.D, Michigan State University, USA.

Kitcharoen, K (2004). «The Importance - Performance Analysis of Service Quality», ABAC Journal, Vol. 24: 20-46.

Ko, D. W., & Stewart, W. P (2002). «A structural equation model of residents' attitudes for tourism development», Tourism Management, Vol. 23:521-530.

Li, P., Ryan, C & Cave, J (2016). «Chinese rural tourism development», Tourism Management, Vol. 55:240-260.

Liu, Z (2003). «Sustainable tourism development: a critique», Journal of Sustainable Tourism, Vol. 11:459-475.

McGehee, N., & Andereck, K (2004). «Factors predicting rural residents' support of tourism», Journal of Travel Research, Vol. 43:131-140.

Middleton, V., Fyall, A., Morgan, M (2009). «Marketing in travel and tourism», Forth edition, Elsevier, UK.

Nunkoo, R., & Gursoy, D (2012). «Residents' support for tourism an identity perspective», Annals of Tourism Research, Vol. 39:243-268.

Oviedo, M. A., Castellanos, M., & Martin, D (2008). «Gaining residents' support for tourism and planning», International Journal of Tourism Research, Vol. 10:95-109.

O'Connor, D(2006).Driving Rural Development: Policy and Practice in Seven EU Countries, Uitgeverij Van Gorcum.

Skuras, D., Petroua, A. & Clark, G (2006). «Demand for rural tourism:The effects of quality and information», Agricultural Economics, Vol. 35:183–192.

Tosun, C (2002). «Host perceptions of impacts: A comparative tourism study», Annals of Tourism Research, Vol. 29:231-253.

Vargas, A., Plaza, M. A., & Porras, N (2009). «Understanding residents' attitudes toward the development of industrial tourism in a former mining community», Journal of Travel Research, Vol. 47: 373-395.

Vareiro.L.M., Remoaldo, P. C. & Ribeiro, J.S (2013). «Residents' perceptions of tourism impacts in Guimarães», Current Issues in Tourism, Vol. 16: 535-551.

Vespestad, M. K., Mehmetoglu, M (2010). «The relationship between tourist nationality, cultural orientation and nature-based tourism experiences», European Journal of Tourism Research, Vol. 3:87-104.

Yoon,Y, Gursoy, D., & Chen, J. S (2001). «An investigation of the relationship between tourism impacts and host communities' characteristics», An International Journal of Tourism & Hospitality Research,Vol.10:29-44.

Zamani-Farahani, H., Ghazali M (2008). «Residents’ attitudes and perception towards tourism development», tourism Management, Vol. 2: 91233-1236.

Zhang.S. & Chan, S.C (2016). «Nature-based tourism development in Hong Kong: Importance Performance perceptions of local residents and tourists», Tourism Management Perspectives, Vol. 20:38-46.

Zhou,Y (2010). «Resident Perceptions the Impacts of the Macao Grand Prix», Journal of Convention & Event Tourism, Vol. 11:138-153.

 

 

 

فصلنامه جغرافیا و توسعه

دوره 16، شماره 51
تابستان 1397
صفحه 175-196

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 15 اردیبهشت 1397
  • تاریخ پذیرش: 15 اردیبهشت 1397

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار