آسیب‌‌شناسی کیفیت رقابت‌‌آمیز مدیریت مقصد گردشگری کویر مطالعۀ موردی: کویر شهداد کرمان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

2 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری،دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

چکیده

گردشگری بیابان به عنوان یک بخش اقتصادی به سرعت در حال رشد است،به طوری که رقابت تنگاتنگی میان مناطق بالقوه حائز شرایط برای جذب تعداد بیشتری از گردشگران وجود دارد؛که به طور قطع،با توجه به تجربیات صورت گرفته در جهان،یکی از ابزارهای قدرتمند،افزایش کیفیت مدیریت مقصد گردشگری می باشد.اما در ایران مسئله این است که با توجه به قابلیتهای گردشگری بیابان و کویر در کشور،از جمله کویر شهداد کرمان،جذب گردشگران با موفقیت همراه نبوده است،که به نظر می رسد از جمله عوامل موثر،آسیب هایی باشد که بر مدیریت مقصد گردشگری بیابان و کویر از دیدگاه رقابتی وارد باشد.لذا این پژوهش به سبب اهمیت موضوع با هدف آزمون فرض مذکور و آسیب شناسی آن، از روشهای کتابخانه ای و اسنادی و پیمایش میدانی و با ابزار پرسشنامه به تحقیق پرداخت.جامعه آماری این تحقیق شامل استادان دانشگاه وکارشناسان حوزه گردشگری البته به شرط اشراف بر گردشگری بیابان و کویر و به ویژه آشنایی با کویر شهداد کرمان و با اولویت کارشناسان بومی بوده است.نمونه گیری آن به صورت غیر احتمالی و ترکیبی از روش های هدفدار و زنجیره ای در دو مرحله اعضای پانل دلفی در نهایت 34 نفر و در مرحله دوم برای پر نمودن پرسشنامه ها 64 نفر تعیین گردید.در همین چارچوب،اساس شاخص های مدیریت مقصد بر اساس مدل کراچی و ریچی استخراج و با بهره گیری از روش دلفی بومی سازی گردید و بر مبنای آنها پرسشنامه ای تهیه گردید که مقدار آلفای کرونباخ85/0 نشان از پایایی مناسب گویه های پرسش نامه داشت.همچنین به منظور تعیین رتبه و وضعیت شاخص ها از روش وزن دهی،نرمال نمودن،محاسبه امتیاز وزن دار و در نهایت محاسبه رتبه ضعف شاخص ها استفاده گردید.بر اساس یافته های تحقیق بیشترین ضعف در استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات به منظور بهره گیری از آن در بازاریابی و تبلیغ و افزایش راندمان مشاهده می گردد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Pathology Quality competitive tourism Desert destination management (Case Study: Shahdad Kerman desert)

نویسندگان [English]

  • Saeed Maleki 1
  • Mahyar Sajadian 2
چکیده [English]

One of the powerful tools, Improve the quality of tourism destination management is. But the problem is that in Iran According to the tourism attractions of the desert in the country, Including Shahdad Kerman desert, Attract tourists not successful.thsat it seems Among the effective factors, Damage is that on tourism Desert destination management There are competing view.therefore This study due importance of issue, The purpose of the hypothesis testing And its pathology, By method of combining Library and documentary methods and field survey and questionnaire tool is researched. The population of the investigation this research Including university professors and experts the field of tourism ,Of course, the condition of complete knowledge of the desert tourism, And especially, familiar with Shahdad Kerman desert Has been. number of samples In the end 34 people with use of non probability sampling and The combination of Targeted and chain Was selected. base of destination managemen indexes On Model Karachi and Ritchie Extraction and localization using the Delphi method was. And on the basis of a questionnaire was prepared that Cronbach's alpha values Showed good reliability.also To target determination Rank And indicators status of Weighting method, Normalization, Calculation of weighted rating And finally, Rating weak indicators were calculated. Based on research findings The greatest weakness in The use of information and communication technology In order to take advantage of it And increase efficiency in marketing and advertising can be seen.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Pathology
  • Kerman
  • Shahdad desert
  • tourism Desert
  • Tourism destination management

مراجع

ابراهیم‌‌زاده، عیسی؛ معصومه حافظ‌رضازاده؛ مرضیه دارایی(1393). برنامه‌‌ریزی و مکان‌‌یابی بهینه تسهیلات و زیرساخت‌‌های گردشگری شهری یا استفاده از GIS (موردشناسی: شهر سمنان). فصلنامۀ علمی- پژوهشی جغرافیاوتوسعه.شمارۀ35.تابستان 1393. صفحات48-33.
ابوالحسنی، فرحناز؛ صدیقه کیانی؛ میرنجف موسوی  (1391). تدوین استراتژی توسعۀ گردشگری در مناطق کویری و بیابانی (مطالعۀ موردی: شهرستان کویر خور و بیابانک).مجلۀ علمی- پژوهشی‌آمایش سرزمین. دورۀ چهارم. شمارۀ2. پاییزو زمستان1391. صفحات161- 141.
اکبری، زهرا؛ عباسعلی ابونوری (1393). طبقه‌‌بندی عوامل مؤثر بر شاخص‌‌های اقتصادی گردشگری خارجی (مطالعۀ موردی:کشورهای منتخب)، فصل‌‌نامۀ علمی-پژوهشی جغرافیا و توسعه. شمارۀ 34. صفحات 56-33.
آذرم، الهه (1392)، ارائۀ الگوی برنامه‌‌ریزی استراتژیک درجهتِ رویارویی با چالش‌‌های توسعۀ گردشگری در مقاصد شهری (مورد مطالعه: شهر شیراز). پایان‌‌نامۀ کارشناسی ارشد. به راهنمایی علی‌‌اکبر امین‌‌دختی. دانشگاه سمنان. دانشکده گردشگری.
آذرنیوند، حسین؛ مسعود نصری؛ علی نجفی (1385). اکوتوریسم و جاذبه‌‌های طبیعی برای جلب گردشگران در مناطق کویری، همایش منطقه‌‌ای معماری کویر. دانشگاه آزاد اسلامی واحد لارستان.
پورجهان، ساره (1390). تأثیر مدیریت بازاریابی مقصد بر تعدیل فصلی‌‌بودن گردشگری شهر همدان، پایان‌‌نامۀ کارشناسی ارشد. به راهنمایی حمید ضرغام بروجنی. دانشگاۀ علامه طباطبایی.
پورخانه‌‌برق، مرتضی (1392). تحلیلی بر بخش‌‌بندی بازار توریسم شهری با تأکید بر مدیریت تصویر مقصد (مطالعۀ موردی: کلان‌‌شهر تبریز)، پایان‌‌نامۀ کارشناسی ارشد، به راهنمایی رحیم حیدری چیانه. مؤسسۀ آموزش عالی‌‌آباد. دانشکدۀ علوم انسانی.
توحیدلو، معصومه (1389). الگوی مدیریت اثربخشی مقصدهای مذهبی (مطالعۀ موردی: شهر مشهد)، پایان‌‌نامۀ کارشناسی ارشد. به راهنمایی حمید ضرغام بروجنی. دانشگاه علامه طباطبایی.
جهانیان، منوچهر؛ ابتهال زندی (1389). بررسی پتانسیل‌‌های اکوتوریسم مناطق کویری و بیابانی اطراف استان یزد با استفاده از الگوی تحلیل SWOT، فصل‌‌نامه علمی-پژوهشی پژوهش‌‌های جغرافیای انسانی. شماره74. زمستان1389. صفحات 74-61.
جهانیان، منوچهر (1388). راهنمای عمومی کویر و بیابان و نقش آن در توسعۀ گردشگری ایران، سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی.
حاجی‌‌نژاد، علی؛ منیر یاری(1392). برنامه‌‌ریزی راهبردی اکوتوریسم با استفاده از مدل ترکیبیTopsis-Swot (مورد: پارک جنگلی بلوران کوهدشت)، فصل‌‌نامه علمی-پژوهشی جغرافیا و توسعه. شمارۀ 32. پاییز 1392. صفحات 191-177.
حسنوند، سمیه؛ مسعود خداپناه (1393). تأثیر گردشگری بر رشد اقتصادی در کشورهای در‌‌حال توسعه: دو رویکرد پانل ایستا و پانل پویا، فصلنامۀ علمی-پژوهشی سیاست‌‌های راهبردی و کلان. سال دوم. شمارۀ ششم. صفحات 102-87.
خادمت‌‌الرسول، زهرا؛ رضا قضاوی؛ سیدحجت موسوی (1395). امکان‌‌سنجی توسعۀ پایدار اکوتوریسم بیابان در کویر شیراز، فصل‌‌نامۀ علمی-پژوهشی تحقیقات مرتع و بیابان ایران. جلد 23. شمارۀ 1. صفحات 79-7.
دلبری، سیدعلی؛ محمدهادی رجبی (1390). مدیریت مقصد توریسم، تهران. انتشارات مهکامه.
دهقانی، سمیرا (1388). بررسی روابط ساختاری میان تصویر مقصد گردشگری، رضایت‌‌مندی گردشگر و وفاداری او نسبت به آن منطقه (مورد مطالعه: استان کردستان)، پایان‌‌نامۀ کارشناسی ارشد. به راهنمایی میر احمد امیرشاهی. دانشگاه الزهرا. دانشکده ادبیات. زبان‌‌های خارجی و تاریخ.
رسول‌‌زاده، مریم؛ مریم حسن‌‌نژاد (1391). بررسی و اولویت‌‌بندی روش‌‌های تبلیغاتی مؤثر در جذب گردشگر در استان خراسان رضوی (مطالعۀ موردی: شهر طرقبه)، دو فصل‌‌نامۀ مطالعات گردشگری. دورۀ اول. سال اول. شمارۀ اول. صفحات 33-19.
رضایی، مهسا (1394). بررسی ارتباط بین مدیریت مقصد سایت‌‌های میراث جهانی یونسکو و توسعۀ گردشگری (مطالعۀ موردی:کاخ گلستان)، پایان‌‌نامۀ کارشناسی ارشد. به‌راهنمایی لیلا وثوقی.دانشگاه‌سمنان. دانشکدۀ‌گردشگری.
رضوانی، محمدرضا (1389). توسعۀ گردشگری روستایی با رویکرد گردشگریپایدار، تهران. انتشارات دانشگاه تهران.
رنجبریان، بهرام؛ محمدرضا جلیلوند؛ سعید فتحی  (1390). تأثیر تبلیغات شفاهی بر جذب گردشگران خارجی (مورد مطالعه: شهر اصفهان). فصل‌‌نامۀ علمی-پژوهشی تحقیقات جغرافیایی. دورۀ 26. شمارۀ 4 (پیاپی 103). صفحات 66-47.
سخندان، الناز (1393). رابطۀ مدیریت دانش با فرایند مدیریت بحران در مقصدهای گردشگری، پایان‌‌نامۀ کارشناسی ارشد. به راهنمایی مهدی ابراهیمی. دانشگاه علامه طباطبایی. دانشکدۀ مدیریت و حسابداری.
سلیمانی‌‌تفتی، سعید (1392). بررسی نقش رسانه‌‌های تبلیغاتی بر جذب گردشگر درون‌‌مرزی طبیعت‌‌گرا با تأکید بر تبلیغات شفاهی، پایان‌‌نامۀ کارشناسی ارشد. دانشکدۀ اقتصاد و علوم اداری دانشگاه مازندران. به راهنمایی حمیدرضا رضوانی.
شریعت‌‌‌پناه، مجید؛ محسن رنجبر؛ علیرضا استعلاجی (1387). بررسی جاذبه‌‌های گردشگری در حوضۀ دشت کویر، فصل‌‌نامۀ جغرافیایی سرزمین. سال پنجم. شمارۀ 18. تابستان 1387. صفحات 112-99.
شعبانی، پریسا (1393). بررسی وضعیت توسعۀ مقصد گردشگری براساس نظریۀ باتلر و داکسی درجهتِ تدوین راهبردهای کلان و مدیریت مقصد (مطالعۀ موردی: شهر ساحلی بابلسر)، پایان‌‌نامۀ کارشناسی ارشد. به راهنمایی فرامرز بریمانی. دانشگاه مازندران. دانشکده ادبیات و علوم انسانی.
ضرغام‌‌بروجنی، حمید؛ معصومه توحیدلو (1390). الگوی مدیریت اثربخش گردشگری (مورد مطالعه: مقصد گردشگری مشهد)، فصل‌‌نامۀ علمی- پژوهشی مطالعات جهانگردی. سال هفتم. شمارۀ 16.پاییز و زمستان1390. صفحات 52-25.
عباسی، دیاکو (1389). الگویی مناسب به‌‌منظور مدیریت استراتژیک مقاصد گردشگری براساس مدل‌‌های موجود (مورد مطالعه: شهرستان خرم‌‌آباد)، پایان‌‌نامۀ کارشناسی ارشد. به راهنمایی حمید ضرغام. دانشگاه علامه طباطبایی.
غفاری، محمد؛ رضا رادمهر (1389). بررسی تبلیغات دهان‌‌به‌‌دهان الکترونیکی در مدیریت گردشگری، همایش منطقه‌‌ای صنعت توریسم.
غفاری، محمد؛ نصراله ایران‌پناه؛ غلامرضا شهبازی (1392). بررسی نقش تصویر گردشگران کنونی در ترغیب گردشگران آتی برای مسافرت به مقصد گردشگری شیراز، فصل‌‌نامۀ علمی- پژوهشی برنامه‌‌ریزی توسعۀ گردشگری. دورۀ 2. شمارۀ 5. صفحات157-145.
فرزین، محمدرضا؛ سارا صفری (1388). شناخت نظام مدیریت مقصد گردشگری (DMS) و چالش‌‌های توسعۀ آن در ایران، فصل‌‌نامۀ علمی- پژوهشی جغرافیا و توسعه. شمارۀ 16. صفحات 118-93.
فیروزجایی، علیقلی‌‌زاده؛ مهدی رمضان‌زاده لیسبویی؛ مجید اسمعیلی (1394). سنجش رفتارهای زیست‌‌محیطی گردشگران در مقصدهای گردشگران کویری و بیابانی (مطالعۀ موردی: نواحی شهرستان خور و بیابانک)، فصل‌‌نامۀ علمی-پژوهشی پژوهش‌‌های روستایی. شمارۀ 22. تابستان 1394. صفحات 274-253.
قدیری معصوم، مجتبی؛ محمد سلمانی؛ محمدجواد قصابی (1393). ارزیابی توان توسعۀ گردشگری بیابان و تأثیر آن بر ابعاد اجتماعی-اقتصادی و کالبدی در سکونتگاه‌‌های روستایی (مورد مطالعه: روستاهای شهرستان خور و بیابانک)، نشریۀ علمی-پژوهشی جغرافیا و برنامه‌‌ریزی. سال 18. شمارۀ 50. زمستان 1393. صفحات 304-281.
مقیم، مصطفی (1391). انتخاب الگوی مناسب برنامه‌‌ریزی توسعه مقاصد گردشگری (مطالعۀ موردی: منطقۀ سامان، شهرستان شهرکرد)، پایان‌‌نامۀ کارشناسی ارشد. به راهنمایی علی‌‌اکبر امین بیدختی. دانشگاه سمنان. دانشکدۀ گردشگری.
موسوی‌‌حاجی، سیدرسول؛ سیدامیر سلیمانی رباطی (1389). توانمندی‌‌های صنعت گردشگری فرهنگی و طبیعت‌‌گرا در مناطق کویری جهان اسلام (مطالعۀ موردی: شهرستان بشرویه)، مجموعۀ مقالات چهارمین کنگرۀ بین‌‌المللی جغرافی‌‌دانان جهان اسلام.
مهندسان مشاور آرمان‌‌شهر و بوم‌‌آرای چهارمحال (1389). امکان‌‌سنجی جذب اکوتوریسم در مناطق کویری (مطالعۀ موردی: تله‌‌کابین طرزجان).
نادعلی‌‌پور، زهرا (1392). عوامل مؤثر بر مزیت رقابتی مقصدهای گردشگری در ایران (مطالعۀ موردی: منطقۀ چابهار)، پایان‌‌نامۀ کارشناسی ارشد، به راهنمایی محمدرضا فرزین. دانشگاه علامه طباطبایی.
نادعلی‌‌پور، زهرا (1392). ارزیابی کیفیت مدیریت مقصد گردشگری از دیدگاه مزیت رقابتی (مطالعۀ موردی: منطقۀ چابهار)، فصل‌‌نامۀ علمی- پژوهشی گردشگری دانشگاه علم و فرهنگ. دورۀ 1. شمارۀ 1. صفحات27-12.
نصرالهی‌وسطی، لیلا؛ محمدرضا جلیلوند؛ مهدی فاتح راد (1392). تأثیر تبلیغات شفاهی بر تصمیم گردشگران داخلی برای سفر به کشورهای خارجی، نشریۀ علمی-پژوهشی‌ مدیریت بازرگانی. دورۀ 5. شمارۀ 4. صفحات 120-99.
نوری، هدایت‌‌الله؛ فرشاد سوری؛ زینب کاظمی؛ علیرضا غلامی (1391). بررسی تبلیغات شفاهی و تحلیل تأثیر آن بر جذب گردشگران روستایی (مطالعۀ موردی: روستاهای هدف گردشگری شهرستان پاوه)، فصلنامۀ علمی- پژوهشی تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی. شمارۀ 24. صفحات 102-83.
هاجرپور شاندیز، حامد(1390). انتخاب الگوی برنامه‌‌ریزی توسعۀ مقصدهای گردشگری (مورد مطالعه: شهر شاندیز)، پایان‌‌نامۀ کارشناسی ارشد. به راهنمایی حمید ضرغام بروجنی. دانشگاه علامه طباطبایی.
گی،چاک. وای (1388). جهانگردی در چشم اندازی جامع،ترجمۀ علی پارسائیان و محمد اعرابی. تهران. انتشارات دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
جهانیان،منوچهر؛ زهرا نادعلی‌پور (1388). مدیریت گردشگری (تعاریف، ماهیت و اجزاء)،تهران. سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی.
Adeyinka-ojo,S., et al (2014). A framework for rural tourism distination management and marketing organization,procedia-social and Behavioral Scince,144, PP.151-163.
Balon, D., et al (2009). Travel and tourism competitiveness of the world,s top tourism destination,An Exploratory Assessment.
Buhalis,D (1995). The impact og Information Telecommunication technologies on tourism distribution channels:implications for the small and medium-sized tourism enterprises strategic management and marketing.PhD thesis,University of Survey, PP: 21-25.
Buhalis, D (1997). Information technologies as a strategic tool for economic, cultral & environmental benefits enhancement of tourism at destination region,Progress in Tourism and Hospitality Research,3(1),71-93.
Buhalis, D., Spada, A (2000). Destination Management Systems:criteria for success, Information Technology& Tourism,3(1),PP.41-58.
Ferreira, J., Estevao, E (2009). Cristina Ragional competitivess of tourism cluster,A Conseptual Model Peoposal of Investment and Management, 2(3), PP.50-56.
Goeldner, C. R., Ritchie, J. R. B (2003). Tourism: Principles, Practice, Philosophies, 9th edition, New Jersey,John Wiley and Sons.
Grizinic, J., Saftic, D (2012). Approach to the development of destination management in croation tourism,Management,Vol.17, PP: 59-74.
Khatazyna. K (2013).Destination Management Organisations and their shift to sustainable tourism deveiopment,European Journal of Tourism, ospilality and Rereation, Vol.4, Issue.2, PP.27-42
Lorant, D., Kiss, N (2011). Destination development and management for disabled people,Journal of Tourism Challenges and Trends,Vol. IV.No.2.December2011, PP. 113-122.
Louillet,M.C (2006). Blanced scorecard for destination management systems,PhD thesis, University of Sherbrook.
Mill,P., Morison, A (1998). The tiurism system,3rd edn,Kendall Hunt Publishing company, Debuque, Iowa, PP.108-110.
Negi, J (2003). Travel Agency operation: Concepts and Principles,New Delhi: Kanishka Publishers, Distributors.
Presenza, A., Sheehan. L., Ritchie, B (2002). Towards a Model of roles and activities of destination management organization, PP.107-110.
Raina, A. K (2005). Ecology Wildfire and Tourism  development: Principles, Pratices and Strategies, New Delhi: Published by Sarup.
Richie, J. R. B., Crouch, G. I (2003). The competitive destination:A sustainable tourism perspective, Wallingford, UK: CABI Publishing, PP.21-23.
Varghese, B (2013). Intervention of destination management organization in tourism destinations for branding,image bulding and compentitiveness a conductive model for karnataka, Journal, available online at :
http://mpra.ub.uni-muenchen.de/14853
Wray, M,et al (2010). Sustainable regional tourism destinations,CRS for sustainable tourism pty Ltd,ISBNs.9781921658310.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 08 اردیبهشت 1397
  • تاریخ پذیرش: 08 اردیبهشت 1397

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار