1استادیار اقتصاد، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه کردستان، سنندج
2دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه کردستان، سنندج
تاریخ دریافت: 26 اردیبهشت 1396،
تاریخ پذیرش: 26 اردیبهشت 1396
چکیده
توسعه‌ی گردشگری مزایای مستقیم و غیرمستقیم اقتصادی،اجتماعی،فرهنگیومحیطیبسیاریبرایجامعه میزبان به همراه داشته و از عوامل مؤثر در شکل‌دهی الگوی توسعه می‌باشد؛ امااز طرفیدیگر،چنینرویکردیموجبپدیدآمدننگرانی‌هاوبیم‌هاییازتهدیدوتخریب محیط‌زیستومیراثطبیعی،تاریخیوفرهنگیساکنانمحلّیگشتهاست. به همین دلیل امروزه،گردشگریپایدار به‌عنوان مفهومی نو برای مقابله با آثار مخرب توسعه‌ی گردشگری درچارچوببرنامه‌هایتوسعه‌یپایداربه‌منظورحفاظتازمحیط‌زیستمناطقگردشگریمورد توجهخاصیقرارگرفتهاست. با توجه به تأثیرگذاریشدید رفتار محیط زیستی گردشگران برمحیط‌زیست مقصد، در این پژوهش تأثیرمتغیّرهایذهنی- نگرشی و جمعیت شناختی درتبیینرفتارهای محیط زیستیگردشگران مورد بررسی قرار گرفته است. به همین منظور تعداد 230 پرسشنامه به‌صورت تصادفی در بین گردشگران دریاچه‌ی زریوار شهرستان مریوان توزیع گردید و 200 پرسشنامه جمع‌آوری‌شده مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که بین جنسیت، سن و مدت اقامت بر میزان رفتارهای محیط‌زیستی گردشگران رابطه‌ی معناداری وجود ندارد. همچنین نتایج نشان از معناداری رابطه بین سطح تحصیلات، چگونگی مسافرت و نوع اقامت بر میزان رفتارهای محیط‌زیستی گردشگران دارد. نتایج تحلیل رگرسیون گام‌به‌گام نشان داد که بیشترین تأثیر را متغیّر نگرانی محیط‌زیستی و تحصیلات بر متغیّر وابسته دارند. به عبارت بهتر سطح تحصیلات بالاتر و نگرانی محیط‌زیستیِ بالاترِ گردشگران منجر به بروز رفتارهای محیط‌زیستی بیشتری در گردشگران شده است.
An Analysis of Environmental Behaviors of Lake Zarivar Tourists (Marivan)
نویسندگان [English]
Fateh Habibi1؛ Sana Mostafazadeh2
چکیده [English]
Development of tourism has many direct and indirect economical, social, cultural and environmental advantages for the host community and plays an important role in shaping the pattern of development; but on the other hand, such an approach rises some concerns about the threats facing the environment and natural, cultural and historical heritage of local residents on the part of tourists. That’s why today sustainable tourism is regarded as a new concept to deal with the negative effects of tourism development in the context of sustainable development programs in order to protect the environment of touristic areas. Due to the severe impact of behavior of tourists on the environment, this study attempts to investigate the effect of subjective-attitudinal and demographic variables in explaining environmental behaviors of tourists. For this purpose, 230 questionnaires were distributed randomly among the tourists visiting Zarivar Lake in Marivan from which 200 questionnaires were collected and analyzed. The results indicated that there is no significant relationship between gender, age and length of stay on one hand and environmental behavior of tourists on the other. The results also showed a significant relationship between the level of education, the means of travel and type of accommodation on the environmental behavior of visitors. Moreover, stepwise regression analysis revealed that environmental concerns and education have the most impact on the dependent variable. In other words, higher education level and higher environmental concerns of tourists causes more environment-friendly behaviors in them.
کلیدواژه‌ها [English]
Sustainable Tourism, Environmental Behaviors, Zarivar Lake
مراجع
- اوری، جان (1393). جامعه و تغییر آب و هوا، ترجمه: صادق صالحی، تهران. مرکز نشر دانشگاهی.
- آقامحمدی،علی(1385).بررسی رفتارهای محیط زیستی معلمان آموزش ابتدایی (موردمطالعه:استان مازندران)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد. بابلسر. دانشگاه مازندران.
- خاکساری، علی؛ سما کوش، سعید ابراهیم‌نیا؛ محمد دامادی؛ وحید معزز (1392).ارزیابی تأثیرات اجتماعی- فرهنگی گردشگری شهری بر نحوه‌ی زندگی مردم بابلسر، مجله برنامه‌ریزی و توسعه‌ی گردشگری. سال دوم. شماره هفتم. صفحات 147- 126.
- خانی، فضیله؛ ابوطالب قاسمی؛ سمیه جانی؛ علی قنبری نسب (1388). بررسی آثار گردشگری ساحلی با تکیه بر نظرسنجی از خانوارهای روستایی (مطالعه موردی: روستای چمخاله، شهرستان لنگرود)، فصلنامه علمی- پژوهشی جغرافیای انسانی. سال اول. شماره چهارم. صفحات 64-51.
- شبیری، سیدمحمد (1393). حفاظت از محیط‌زیست در برابر توسعه‌ی گردشگری ناپایدار (مطالعه موردی: منطقه دربند تهران)، مجله برنامه‌ریزی و توسعه‌ی گردشگری. سال سوم. شماره 10. صفحات 48-33.
- صالحی، صادق؛ زهرا پازوکی‌نژاد (1393). تحلیل جامعه‌شناختی سفرهای پایدار در صنعت گردشگری، مجله برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری. سال سوم. شماره 10. صفحات181-162.
- صالحی، صادق؛ زهرا قائمی‌اصل (1392). بررسی رابطه آموزش محیط‌زیستی و رفتارهای حفاظت از محیط زیست(موردمطالعه: دانش‌آموزان دبیرستان‌های دخترانه شهر بابل)، فصلنامه آموزش محیط‌زیست و توسعه‌ی پایدار. سال 1. شماره 3. صفحات 79-67.
- صالحی، صادق؛ مصطفی قدمی؛ زهرا همتی‌گویمی (1391). بررسی رفتارهای محیط زیستی در بین گردشگران ساحلی (مطالعه موردی: گردشگران ساحلی شهر بوشهر در ایام نوروز)، مجله برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری. سال اول. شماره 1. صفحات 85- 35.
- متقی، افشین؛ زهرا همتی‌گویمی (1391). گردشگری و محیط‌زیست (بررسی فرصت‌ها، نگرانی و رفتار محیط زیستی در بین گردشگران شهر بوشهر)، برنامه‌ریزی و توسعه‌ی گردشگری. شماره 3. صفحات 165- 148.
- محسنی، رضا علی (1388). گردشگری پایدار در ایران؛ کارکردها، چالشها و راهکارها، جغرافیا. شماره 28. صفحات 172-149.
- محمودی، حسین؛ زهرا پازوکی‌نژاد (1392). تغییرات آب‌وهوا و سیاست‌های مقابله در صنعت گردشگری، مجله برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری. سال دوم. شماره 6. صفحات 108- 93.
- Chiu, Y-T Helena; Lee Wan and Chen H- T. (2014). Environmentally Responsible Behavior in Ecotourism: Exploring the Role of Destination Image and Value Perception, Asia pacific journal of tourism Research. 19(8): 876-889.
- Cohen, E. (1979). A Phenomenology of Tourist Experiences, Sociology. 13: 179-201.
- Fraj,E.,Matute, J&Melero,I(2015).Environmental strategies and organizational competitiveness in the hotel industry: The role of learning and innovation as determinants of environmental success. Tourism Management. 46: 30-42.
- Frick, Jacqueline, G. Kaiser, Florian & Wilson, Mark (2004). Environmental knowledge and conservation behavior: exploring prevalence and structure in a representative sample, Personality and Individual Differences. 37:1597-1613.
- Holden, Andrew (2000). Environment and Tourist, London and New York: Rutledge.
- Kaiser, F. G., Wolfing, S. & Fuhrer, U (1999). Environmental Attitude & Ecological Behavior, Journal of Environmental Psychology. 19: 1-19.
- Kollmuss, Anja & Agyeman, Julian (2002). Mind the Gap: Why do people act environmentally and what are the barriers to pro-environmental behavior? Environmental Education Research, Vol. 8, No. 3, PP: 239- 260.
- Lickorish, J. L & Jenkins, L. C (1997). An Introduction to Tourism, Butterworth-einemann.
- World Travel and Tourism Council (2015). Travel and Tourism Economic Impact, PP: 1- 20.
- Witherspoon, J et al (1995).Control& Production of toxic air emissions by publicly owned treatment works odor control equipment, Water Environment Research Foundation.
- McCabe, Scott (2000). Who is a Tourist? A Critical Review, Tourist Studies, 5: 85-106.
- MacCannell, D (1973). Staged Authenticity: Arrangements of Social Space in tourist Settings, American Journal of Sociology. 79(3): 589-603.
- McKercher, B., Prideaux, B., Cheung, C., & Law, R. (2010). Achieving voluntary reductions in the carbon footprint of tourism and climate change. Journal of Sustainable Tourism.18(3):297-317.
- Mehmetoglu, Mehmet(2010).Factors Influencing the Willingness to Behave Environmentally Friendly at Home&Holiday Settings,Scandinavian Journal of Hospitality & Tourism.10(4):430-447.
- Olander,F & Thogersen, J (1995). Understanding of consumer behavior as a prerequisite for environmental protection. Journal of Consumer Policy, 18, 317-357.
- Pietikäinen, Johanna (2007). Slow Start at the Beginning of the Recycling Chain - How to Make Consumers Recycle Their Mobile Phones? Master’s Thesis, University of Helsinki, Faculty of Biosciences, Department of Biological and Environmental Sciences.
- Stern P. C., T. Dietz & G. A. Guagnano (1995). The New Ecological Paradigm in Social-Psychological Content,Environment & Behavior. 27(6): 723-43.
- UNCSD NGO (1992). Tourism and Sustainable Development, Department of economic and social Affairs, Commission on Sustainable Development, Seventh Session, New York.
- Vega, E (2006). A preliminary evaluation of awareness, knowledge, and attitude in environmental education specialists, instructors, student, and parent's in Southwest Florida, Environmental Education, 69: 166-178.
- Witherspoon, J et al (1995).Control & production of toxic air emissions by publicly owned treatment works odor control equipment, Water Environment Research Foundation.
- World Tourism Organization Business Council (2015). World Tourism Organization. Available at: http://www.world-tourism.org.
ابتدای صفحه