طاقدیس گلیان در جنوب شیروان در استان خراسان شمالی قرار دارد و از نظر زمین‌شناسی بخشی از زونساختمانی آلاداغ- بینالود محسوب می‌شود.هدف این تحقیق ارزیابی تکتونیک‌های فعال طاقدیس گلیان با استفاده از شاخص‌های ژئومورفولوژیک است.
برای دستیابی به هدف فوق، دادههای مورد نیاز از نقشههای توپوگرافی 50000/1 و زمین‌شناسی 100000/1 و تصاویر ماهوارهای کویک برد استخراج شد. همچنین مطالعات میدانی از اشکال و فرآیندهای ژئومورفولوژیک انجام شد. دادههای مورد نیاز برای محاسبه‌ی شاخص‌های k، سطوح مثلثی شکل، درههای ساغری شکل، سینوسیته جبههی کوهستان و نسبت فاصله‌بندی رودخانه (R)، بعد از ورود به نرم‌افزار ILWIS به‌دست آمد. طاقدیس مورد مطالعه، بر اساس شیب، ارتفاع و عرض طاقدیس، به 3 زون تکتونیکی تقسیم شد.
نتیجه‌ی این تحقیق نشان می‌دهد که مقدار شاخص‌های K،W(نسبت حداکثر عرض دره ساغری به عرض خروجی دره)،R، شیب، طول قاعده و مساحت سطوح مثلثی در زون 3 بیشتر از دیگر زون‌ها می‌باشد. مقدار سینوسیته جبههی کوهستان در تمام زون‌ها، نزدیک به 1 است. به‌طور کلی بررسی شاخص‌های ژئومورفولوژیک در طاقدیس گلیان نشان می‌دهد که اولاً طاقدیس گلیان از نظر تکتونیکی فعال است و ثانیاً میزان فعالیّتهای تکتونیکی از جنوب شرق طاقدیس به سمت شمال غرب آن افزایش می‌یابد.
Gelian anticline is located at south of Shirvan in North Khorasan Province, and geologically considered as a is part of Aladagh-Binaloud construction zone. The aim of this research is to evaluate the active tectonics of Gelian anticline based on geo-morphological indices. The purpose of this study is evaluating the active tectonics of Gelian anticline by using geo-morphologic indices. For achieving the above said objective, the required data were extracted from 1/100000 geological map and 1/50000 topographic maps as well as from Quickbird satellite images. Also, the field studies of Geo-morphological landforms and processes were made. Required data for calculation of ” K indices, triangular facets, wine-glass valleys, mountain front sinuosity, and stream spacing ratio(R) were extracted after importing into ILWIS (Integrated Land and Water Information System) software and the under study anticline was divided into 3 tectonic zones based on height, width and slope.
Results of this study reveal that the rates of K, W (maximum width of wine-glass valley divided by width of wine-glass valley in outlet), R, slope, base length and area of triangular facets in zone 1 are higher than those of other zones. The values of mountain front sinuosity in 3 zones are about one. Generally, the evaluation of geo-morphological indices represent firstly, that Gelian anticline is tectonically active and secondly, that the rate of tectonic activity increases from southeast to northwest.
کلیدواژه ها [English]
Tectonic, Gelian, Triangular facets, Wine-glass valleys, Spacing ratio
ابتدای صفحه