طاقدیس گلیان در جنوب شیروان در استان خراسان شمالی قرار دارد و از نظر زمین‌شناسی بخشی از زونساختمانی آلاداغ- بینالود محسوب می‌شود.هدف این تحقیق ارزیابی تکتونیک‌های فعال طاقدیس گلیان با استفاده از شاخص‌های ژئومورفولوژیک است.
برای دستیابی به هدف فوق، دادههای مورد نیاز از نقشههای توپوگرافی 50000/1 و زمین‌شناسی 100000/1 و تصاویر ماهوارهای کویک برد استخراج شد. همچنین مطالعات میدانی از اشکال و فرآیندهای ژئومورفولوژیک انجام شد. دادههای مورد نیاز برای محاسبه‌ی شاخص‌های k، سطوح مثلثی شکل، درههای ساغری شکل، سینوسیته جبههی کوهستان و نسبت فاصله‌بندی رودخانه (R)، بعد از ورود به نرم‌افزار ILWIS به‌دست آمد. طاقدیس مورد مطالعه، بر اساس شیب، ارتفاع و عرض طاقدیس، به 3 زون تکتونیکی تقسیم شد.
نتیجه‌ی این تحقیق نشان می‌دهد که مقدار شاخص‌های K،W(نسبت حداکثر عرض دره ساغری به عرض خروجی دره)،R، شیب، طول قاعده و مساحت سطوح مثلثی در زون 3 بیشتر از دیگر زون‌ها می‌باشد. مقدار سینوسیته جبههی کوهستان در تمام زون‌ها، نزدیک به 1 است. به‌طور کلی بررسی شاخص‌های ژئومورفولوژیک در طاقدیس گلیان نشان می‌دهد که اولاً طاقدیس گلیان از نظر تکتونیکی فعال است و ثانیاً میزان فعالیّتهای تکتونیکی از جنوب شرق طاقدیس به سمت شمال غرب آن افزایش می‌یابد.
Analysis of Active Tectonics of Gelian Anticline Based on Morphotectonic Indices
چکیده [English]
Gelian anticline is located at south of Shirvan in North Khorasan Province, and geologically considered as a is part of Aladagh-Binaloud construction zone. The aim of this research is to evaluate the active tectonics of Gelian anticline based on geo-morphological indices. The purpose of this study is evaluating the active tectonics of Gelian anticline by using geo-morphologic indices. For achieving the above said objective, the required data were extracted from 1/100000 geological map and 1/50000 topographic maps as well as from Quickbird satellite images. Also, the field studies of Geo-morphological landforms and processes were made. Required data for calculation of ” K indices, triangular facets, wine-glass valleys, mountain front sinuosity, and stream spacing ratio(R) were extracted after importing into ILWIS (Integrated Land and Water Information System) software and the under study anticline was divided into 3 tectonic zones based on height, width and slope.
Results of this study reveal that the rates of K, W (maximum width of wine-glass valley divided by width of wine-glass valley in outlet), R, slope, base length and area of triangular facets in zone 1 are higher than those of other zones. The values of mountain front sinuosity in 3 zones are about one. Generally, the evaluation of geo-morphological indices represent firstly, that Gelian anticline is tectonically active and secondly, that the rate of tectonic activity increases from southeast to northwest.
کلیدواژه ها [English]
Tectonic, Gelian, Triangular facets, Wine-glass valleys, Spacing ratio
ابتدای صفحه